Veri İmha Rehberi

   Neden sabit disk değiştirilir?
Sabit disk kapasiteleri gün geçtikçe artıyor. Yeni bir sabit disk eklemek, depolama sorununu çözmek için gerekiyor.

Elbette 2 ya da 3 sabit disk pek bir sorun çıkartmıyor. Ancak daha fazla sabit disk eklemeye çalıştığınızda kasanın içi gereğinden fazla kalabalıklaşıyor. Bu arada sabit disk sayısı arttıkça, güç kaynağı da yetersiz kalabiliyor. İşte bu sorunla karşılaşırsanız, yeni taktığınız sabit disklerde bile Bad Sector oluştuğunu görebilirsiniz.

İşte bu yüzden kapasitesi küçük sabit diskleri çıkartmak, özellikle de çok eskiden kalma, mesela 80 GB’lık sabit disklerden kurtulup kasada yer açmak mantıklı bir tercih.

Küçük kapasiteli bile olsa bu sabit diskler ikinci el pazarında satılabiliyor. Özellikle eski ve yine ikinci el PC’ler için tercih ediliyorlar. 
İkinci el olarak satılır mı?
Eski sabit diskinizi ikinci el olarak satmak kadar, ihtiyacı olan bir arkadaşınıza vermeniz de mümkün. Belki de sabit diski sökmeden eski bilgisayarınızı satar ya da verirsiniz? Bu da mümkün.
Ancak sabit disk el değiştirdiğinde içinde bıraktığınız verileri, alan kişinin kurcalaması mümkün. Hatta belki içinde unuttuğunuz kullanıcı hesap ve şifrelerini içeren notlar alan kişi tarafından ele geçirilebilir.
Sadece forum hesap ve şifreleri de değil, banka hesap bilgileri ya da iş e-postalarınızdan hassas ticari sırların, muhasebe kayıtlarının da ortaya çıkması mümkün. Yaptığınız herşey yasal olabilir ama rakip bir firma bu kayıtlardan kritik bilgiler edinebilir.
Sadece yetişkinlerin görmesi gereken bir içerik de, sabit diski ya da sabit diskin takılı olduğu eski bilgisayarı "öğrensin" diye verdiğiniz ufaklık tarafından keşfedilebilir. Bu durumlara karşı önlem almalısınız. 
Adı üstünde: Geri dönüşüm kutusu
Elbette biz bazı örnek sakıncalı durumları sıraladık, ancak daha başka senaryolar da mümkün. Her zaman için akla gelmedik ihtimaller olabilir.

İşte bu yüzden bir sabit diski başkasına vermeden önce temizlemek gerekiyor. Siz dosyaları geri dönüşüp kutusuna atarak silerseniz, bunlar geri getirilebilir. Geri dönüşüm kutusunu boşaltsanız bile kurtarılabilir.
Sabit diske yazılan verilerin kendileri tamamen silinmez, depolandıkları bölümün başında o bölümün yazılabilir olduğu sistem tarafından belirlenir ve böylece yer açılır. Kısacası dosyalar hala orada yazılıdır ve kurtarma programları tarafından kolayca yeniden okunabilir hale getirilebilirler.

Format dahi bir çözüm değildir, çünkü formattan sonra silinen dosyaları da okumak ve geri getirmek çeşitli uygulamalarla kolayca mümkündür. 
Verileri okunmaz kılmak mümkün mü?
Bilgisayarınızdaki verilerin okunamaması için aynı kısımların üzerine tekrar veri yazılması gerekir.

Bir verinin üzerine sadece bir kez başka veri yazılması bile izleri kolay kolay yok edemez. Alttaki veriyi okunmaz hale getirmek için tekrar tekrar üzerine yazılması gerekir. Bu durumda dahi usta veri kurtarma şirketleri, pahalıya da olsa verileri kurtarabilirler. Hatta yangında zarar görmüş sabit disklerden veri kurtarılması bile söz konusudur.
Peki hiç umut yok mu? Belirttiğimiz gibi, belirli yöntemlerle silinmiş ya da hasar görmüş disklerden veri kurtarmak ancak bu alanda uzmanlaşmış şirketler tarafından yapılabilir.

Bu işlemler çok pahalıya mal olduğu için hiç kimse sıradan bir kullanıcının verilerini merak edip bu şirketlere vererek içinde ne olduğuna baktırmaz. 
Bir kurtarma bir de kurtarılmaz hale getirme aracı
Geri dönüşüm kutusunu kazayla boşaltırsanız PC Inspector File Recovery ile kurtarmanız mümkündür.

Verilerinizin meraklı kullanıcılar tarafından kurtarma programlarıyla kurtarılamaması için kullanabileceğiniz araçlara gelirsek; bunlardan ilki Eraser.

Eraser sabit diskte rastgele bilgileri tekrar tekrar yazarak kurtarmayı çok zorlaştırır. Dosyaları sağlıklı kurtarmayı, piyasada bulunan sıradan programları kullanan herhangi bir sıradan kullanıcı için imkansız hale getirir.

Ama dikkatli olun, çünkü daha sonra siz de veri kurtaramazsınız. Yani bu uygulamayı verilerinizi sağlam yedekledikten veya bir daha ihtiyaç duymayacağınıza emin olduktan sonra kullanın.

CD’ye yazın, PC’ye takın ve verileri uçurun!
Darik’s Boot and Nuke uygulaması da sabit diskteki verilerin sonradan kurtarılamaması için kullanabileceğiniz, başarılı bir uygulama.
Uygulamanın farkı, boot edilebilir bir diske yazılarak, sisteme takıldığında işletim sistemine gerek olmadan temizlik yapabilmesidir.
Sabit diskteki verilerin üzerine tekrar tekrar yazarak okunmaz hale getiren bu uygulamayı indirip, CD’ye yazın. Daha sonra BIOS’tan boot önceliğini CD ya da DVD okuyucuya getirin. Açılışta bir tuşa basarak bu diskten boot edilmesini sağlayın. Bütün disk temizlenecek.
Bu uygulamada dünyanın farklı ülkelerinde uygulanan veri yok etme standartlarını uygulama fırsatı bulacaksınız. Bu temizlikten sonra veri kurtarılması için üst düzey, çok pahalı ve zaman alıcı çalışmalar gerekiyor; garantisi de yok.
Fiziksel imha yöntemleri
En son seçenek sabit diski fiziksel olarak imha etmek. Verilerin üzerine yazıldığı disk tabakalarına ulaşmak için Torx 6 numara anahtar ile diski parçalara ayırabilirsiniz.

Bütün vidaları sökmenize karşı açılmazsa, etiketlerin tamamını sökün, mutlaka birinin altında takılı bir vida kalmıştır. Üst kapakta genellikle sorun yaşanır ve kullanıcılar güç harcayıp zorlarlar ama buna hiç gerek yoktur; kısacası evet, orada sökmeniz gereken bir vida daha var.

Plakaları yok etmenin yolu çekiçle dağıtmak, yeniden toparlanmalarını engellemek için farklı çöp bidonlarına dağıtmak olabilir. Elbette bu biraz paranoyakça bir yaklaşım, milyon dolarlık ticari sırlar söz konusu olmalı ki bu zahmete değsin. Bu noktada pratikten öte, teknik açıdan konuyu tam anlamıyla ele almak için fiziksel imhayı da işliyoruz.
Daha zahmetsiz bir yöntem matkabı alıp, sabit diski hiç açmadan en dibe kadar sokarak birkaç delik açmak. Ama çok dikkatli olun, bu yöntemleri uygularken kendinize zarar vermeyin. 
Bir başka alternatif
Harici sabit diskler söz konusu olduğunda kendiniz de defalarca bu disk kapasitesini dolduran veri yazmak suretiyle temizlik yapabilirsiniz.
Ancak paylaştığımız uygulamalar, bu şekilde yapılacak bir temizlikten hem daha zahmetsiz, hem de daha etkili olacaktır.

Bu arada hep sabit diskin el değiştirmesinden bahsettik ama söz konusu olan şirketin verdiği bir dizüstü bilgisayar da olabilir. Bu durumda bu uygulamalarla temizlik yapmadan önce o sistemde yer alan lisanslı uygulama ve verilerin yedekli olduğundan emin olun. Bu tür bir temizliğin ve bilgisayar format atmanın şirket politikasına aykırı olup olmadığını göz önüne alın.

İş yeriniz açısından sorun çıkartmıyorsa ve garanti de söz konusu değilse kendini yeni bir sabit diski alıp bu dizüstüne takabilir ve eskisini saklayabilir, yeni dizüstüne takabilirsiniz. Ya da 2.5 inçlik bir harici disk kutusu alıp içine takabilirsiniz.

Son olarak bu tür diskleri takıp kullanmaya devam etmek için bir sabit disk Docking Station satın almanın da mantıklı bir tercih olduğunu belirtelim. 

Sonuçta günümüzde veri gizliliği önemli bir konu, biraz dikkat eder ve paylaşılan uygulamalar ile temizlik yaparsanız daha güvende olursunuz.

Saygılar.

Yazar	Mesaj Konu Arama Konu SeÃ§enekleri YanÄ±t Yaz Yeni Konu OluÅŸtur Konuyu YazdÄ±r Translate Konu
megabros Ãœye Profili Ã–zel Mesaj Yolla Ãœyenin MesajlarÄ±nÄ± Bul ArkadaÅŸ Listeme Ekle Security Professional KayÄ±t Tarihi: 08-06-2009 Konum: Turkey Status: Aktif DeÄŸil Points: 752	Mesaj SeÃ§enekleri YanÄ±t Yaz AlÄ±ntÄ± megabros Bu mesaj kurallara aykÄ±rÄ±ysa buradan yÃ¶neticileri bilgilendirebilirsiniz. Thanks(0) AlÄ±ntÄ± Cevapla Konu: Veri İmha Rehberi GÃ¶nderim ZamanÄ±: 07-04-2010 Saat 17:18
	Neden sabit disk değiştirilir? Sabit disk kapasiteleri gün geçtikçe artıyor. Yeni bir sabit disk eklemek, depolama sorununu çözmek için gerekiyor. Elbette 2 ya da 3 sabit disk pek bir sorun çıkartmıyor. Ancak daha fazla sabit disk eklemeye çalıştığınızda kasanın içi gereğinden fazla kalabalıklaşıyor. Bu arada sabit disk sayısı arttıkça, güç kaynağı da yetersiz kalabiliyor. İşte bu sorunla karşılaşırsanız, yeni taktığınız sabit disklerde bile Bad Sector oluştuğunu görebilirsiniz. İşte bu yüzden kapasitesi küçük sabit diskleri çıkartmak, özellikle de çok eskiden kalma, mesela 80 GB’lık sabit disklerden kurtulup kasada yer açmak mantıklı bir tercih. Küçük kapasiteli bile olsa bu sabit diskler ikinci el pazarında satılabiliyor. Özellikle eski ve yine ikinci el PC’ler için tercih ediliyorlar. İkinci el olarak satılır mı? Eski sabit diskinizi ikinci el olarak satmak kadar, ihtiyacı olan bir arkadaşınıza vermeniz de mümkün. Belki de sabit diski sökmeden eski bilgisayarınızı satar ya da verirsiniz? Bu da mümkün. Ancak sabit disk el değiştirdiğinde içinde bıraktığınız verileri, alan kişinin kurcalaması mümkün. Hatta belki içinde unuttuğunuz kullanıcı hesap ve şifrelerini içeren notlar alan kişi tarafından ele geçirilebilir. Sadece forum hesap ve şifreleri de değil, banka hesap bilgileri ya da iş e-postalarınızdan hassas ticari sırların, muhasebe kayıtlarının da ortaya çıkması mümkün. Yaptığınız herşey yasal olabilir ama rakip bir firma bu kayıtlardan kritik bilgiler edinebilir. Sadece yetişkinlerin görmesi gereken bir içerik de, sabit diski ya da sabit diskin takılı olduğu eski bilgisayarı "öğrensin" diye verdiğiniz ufaklık tarafından keşfedilebilir. Bu durumlara karşı önlem almalısınız. Adı üstünde: Geri dönüşüm kutusu Elbette biz bazı örnek sakıncalı durumları sıraladık, ancak daha başka senaryolar da mümkün. Her zaman için akla gelmedik ihtimaller olabilir. İşte bu yüzden bir sabit diski başkasına vermeden önce temizlemek gerekiyor. Siz dosyaları geri dönüşüp kutusuna atarak silerseniz, bunlar geri getirilebilir. Geri dönüşüm kutusunu boşaltsanız bile kurtarılabilir. Sabit diske yazılan verilerin kendileri tamamen silinmez, depolandıkları bölümün başında o bölümün yazılabilir olduğu sistem tarafından belirlenir ve böylece yer açılır. Kısacası dosyalar hala orada yazılıdır ve kurtarma programları tarafından kolayca yeniden okunabilir hale getirilebilirler. Format dahi bir çözüm değildir, çünkü formattan sonra silinen dosyaları da okumak ve geri getirmek çeşitli uygulamalarla kolayca mümkündür. Verileri okunmaz kılmak mümkün mü? Bilgisayarınızdaki verilerin okunamaması için aynı kısımların üzerine tekrar veri yazılması gerekir. Bir verinin üzerine sadece bir kez başka veri yazılması bile izleri kolay kolay yok edemez. Alttaki veriyi okunmaz hale getirmek için tekrar tekrar üzerine yazılması gerekir. Bu durumda dahi usta veri kurtarma şirketleri, pahalıya da olsa verileri kurtarabilirler. Hatta yangında zarar görmüş sabit disklerden veri kurtarılması bile söz konusudur. Peki hiç umut yok mu? Belirttiğimiz gibi, belirli yöntemlerle silinmiş ya da hasar görmüş disklerden veri kurtarmak ancak bu alanda uzmanlaşmış şirketler tarafından yapılabilir. Bu işlemler çok pahalıya mal olduğu için hiç kimse sıradan bir kullanıcının verilerini merak edip bu şirketlere vererek içinde ne olduğuna baktırmaz. Bir kurtarma bir de kurtarılmaz hale getirme aracı Geri dönüşüm kutusunu kazayla boşaltırsanız PC Inspector File Recovery ile kurtarmanız mümkündür. Verilerinizin meraklı kullanıcılar tarafından kurtarma programlarıyla kurtarılamaması için kullanabileceğiniz araçlara gelirsek; bunlardan ilki Eraser. Eraser sabit diskte rastgele bilgileri tekrar tekrar yazarak kurtarmayı çok zorlaştırır. Dosyaları sağlıklı kurtarmayı, piyasada bulunan sıradan programları kullanan herhangi bir sıradan kullanıcı için imkansız hale getirir. Ama dikkatli olun, çünkü daha sonra siz de veri kurtaramazsınız. Yani bu uygulamayı verilerinizi sağlam yedekledikten veya bir daha ihtiyaç duymayacağınıza emin olduktan sonra kullanın. CD’ye yazın, PC’ye takın ve verileri uçurun! Darik’s Boot and Nuke uygulaması da sabit diskteki verilerin sonradan kurtarılamaması için kullanabileceğiniz, başarılı bir uygulama. Uygulamanın farkı, boot edilebilir bir diske yazılarak, sisteme takıldığında işletim sistemine gerek olmadan temizlik yapabilmesidir. Sabit diskteki verilerin üzerine tekrar tekrar yazarak okunmaz hale getiren bu uygulamayı indirip, CD’ye yazın. Daha sonra BIOS’tan boot önceliğini CD ya da DVD okuyucuya getirin. Açılışta bir tuşa basarak bu diskten boot edilmesini sağlayın. Bütün disk temizlenecek. Bu uygulamada dünyanın farklı ülkelerinde uygulanan veri yok etme standartlarını uygulama fırsatı bulacaksınız. Bu temizlikten sonra veri kurtarılması için üst düzey, çok pahalı ve zaman alıcı çalışmalar gerekiyor; garantisi de yok. Fiziksel imha yöntemleri En son seçenek sabit diski fiziksel olarak imha etmek. Verilerin üzerine yazıldığı disk tabakalarına ulaşmak için Torx 6 numara anahtar ile diski parçalara ayırabilirsiniz. Bütün vidaları sökmenize karşı açılmazsa, etiketlerin tamamını sökün, mutlaka birinin altında takılı bir vida kalmıştır. Üst kapakta genellikle sorun yaşanır ve kullanıcılar güç harcayıp zorlarlar ama buna hiç gerek yoktur; kısacası evet, orada sökmeniz gereken bir vida daha var. Plakaları yok etmenin yolu çekiçle dağıtmak, yeniden toparlanmalarını engellemek için farklı çöp bidonlarına dağıtmak olabilir. Elbette bu biraz paranoyakça bir yaklaşım, milyon dolarlık ticari sırlar söz konusu olmalı ki bu zahmete değsin. Bu noktada pratikten öte, teknik açıdan konuyu tam anlamıyla ele almak için fiziksel imhayı da işliyoruz. Daha zahmetsiz bir yöntem matkabı alıp, sabit diski hiç açmadan en dibe kadar sokarak birkaç delik açmak. Ama çok dikkatli olun, bu yöntemleri uygularken kendinize zarar vermeyin. Bir başka alternatif Harici sabit diskler söz konusu olduğunda kendiniz de defalarca bu disk kapasitesini dolduran veri yazmak suretiyle temizlik yapabilirsiniz. Ancak paylaştığımız uygulamalar, bu şekilde yapılacak bir temizlikten hem daha zahmetsiz, hem de daha etkili olacaktır. Bu arada hep sabit diskin el değiştirmesinden bahsettik ama söz konusu olan şirketin verdiği bir dizüstü bilgisayar da olabilir. Bu durumda bu uygulamalarla temizlik yapmadan önce o sistemde yer alan lisanslı uygulama ve verilerin yedekli olduğundan emin olun. Bu tür bir temizliğin ve bilgisayar format atmanın şirket politikasına aykırı olup olmadığını göz önüne alın. İş yeriniz açısından sorun çıkartmıyorsa ve garanti de söz konusu değilse kendini yeni bir sabit diski alıp bu dizüstüne takabilir ve eskisini saklayabilir, yeni dizüstüne takabilirsiniz. Ya da 2.5 inçlik bir harici disk kutusu alıp içine takabilirsiniz. Son olarak bu tür diskleri takıp kullanmaya devam etmek için bir sabit disk Docking Station satın almanın da mantıklı bir tercih olduğunu belirtelim. Sonuçta günümüzde veri gizliliği önemli bir konu, biraz dikkat eder ve paylaşılan uygulamalar ile temizlik yaparsanız daha güvende olursunuz. Saygılar.