|
Neden sabit disk deðiþtirilir?
Sabit disk kapasiteleri gün geçtikçe artýyor. Yeni bir sabit disk eklemek, depolama sorununu çözmek için gerekiyor.
Elbette 2 ya da 3 sabit disk pek bir sorun çýkartmýyor. Ancak daha fazla sabit disk eklemeye çalýþtýðýnýzda kasanýn içi gereðinden fazla kalabalýklaþýyor. Bu arada sabit disk sayýsý arttýkça, güç kaynaðý da yetersiz kalabiliyor. Ýþte bu sorunla karþýlaþýrsanýz, yeni taktýðýnýz sabit disklerde bile Bad Sector oluþtuðunu görebilirsiniz.
Ýþte bu yüzden kapasitesi küçük sabit diskleri çýkartmak, özellikle de çok eskiden kalma, mesela 80 GB’lýk sabit disklerden kurtulup kasada yer açmak mantýklý bir tercih.
Küçük kapasiteli bile olsa bu sabit diskler ikinci el pazarýnda satýlabiliyor. Özellikle eski ve yine ikinci el PC’ler için tercih ediliyorlar.
Ýkinci el olarak satýlýr mý?
Eski sabit diskinizi ikinci el olarak satmak kadar, ihtiyacý olan bir arkadaþýnýza vermeniz de mümkün. Belki de sabit diski sökmeden eski bilgisayarýnýzý satar ya da verirsiniz? Bu da mümkün.
Ancak sabit disk el deðiþtirdiðinde içinde býraktýðýnýz verileri, alan kiþinin kurcalamasý mümkün. Hatta belki içinde unuttuðunuz kullanýcý hesap ve þifrelerini içeren notlar alan kiþi tarafýndan ele geçirilebilir.
Sadece forum hesap ve þifreleri de deðil, banka hesap bilgileri ya da iþ e-postalarýnýzdan hassas ticari sýrlarýn, muhasebe kayýtlarýnýn da ortaya çýkmasý mümkün. Yaptýðýnýz herþey yasal olabilir ama rakip bir firma bu kayýtlardan kritik bilgiler edinebilir.
Sadece yetiþkinlerin görmesi gereken bir içerik de, sabit diski ya da sabit diskin takýlý olduðu eski bilgisayarý "öðrensin" diye verdiðiniz ufaklýk tarafýndan keþfedilebilir. Bu durumlara karþý önlem almalýsýnýz.
Adý üstünde: Geri dönüþüm kutusu
Elbette biz bazý örnek sakýncalý durumlarý sýraladýk, ancak daha baþka senaryolar da mümkün. Her zaman için akla gelmedik ihtimaller olabilir.
Ýþte bu yüzden bir sabit diski baþkasýna vermeden önce temizlemek gerekiyor. Siz dosyalarý geri dönüþüp kutusuna atarak silerseniz, bunlar geri getirilebilir. Geri dönüþüm kutusunu boþaltsanýz bile kurtarýlabilir.
Sabit diske yazýlan verilerin kendileri tamamen silinmez, depolandýklarý bölümün baþýnda o bölümün yazýlabilir olduðu sistem tarafýndan belirlenir ve böylece yer açýlýr. Kýsacasý dosyalar hala orada yazýlýdýr ve kurtarma programlarý tarafýndan kolayca yeniden okunabilir hale getirilebilirler.
Format dahi bir çözüm deðildir, çünkü formattan sonra silinen dosyalarý da okumak ve geri getirmek çeþitli uygulamalarla kolayca mümkündür.
Verileri okunmaz kýlmak mümkün mü?
Bilgisayarýnýzdaki verilerin okunamamasý için ayný kýsýmlarýn üzerine tekrar veri yazýlmasý gerekir.
Bir verinin üzerine sadece bir kez baþka veri yazýlmasý bile izleri kolay kolay yok edemez. Alttaki veriyi okunmaz hale getirmek için tekrar tekrar üzerine yazýlmasý gerekir. Bu durumda dahi usta veri kurtarma þirketleri, pahalýya da olsa verileri kurtarabilirler. Hatta yangýnda zarar görmüþ sabit disklerden veri kurtarýlmasý bile söz konusudur.
Peki hiç umut yok mu? Belirttiðimiz gibi, belirli yöntemlerle silinmiþ ya da hasar görmüþ disklerden veri kurtarmak ancak bu alanda uzmanlaþmýþ þirketler tarafýndan yapýlabilir.
Bu iþlemler çok pahalýya mal olduðu için hiç kimse sýradan bir kullanýcýnýn verilerini merak edip bu þirketlere vererek içinde ne olduðuna baktýrmaz.
Bir kurtarma bir de kurtarýlmaz hale getirme aracý
Geri dönüþüm kutusunu kazayla boþaltýrsanýz PC Inspector File Recovery ile kurtarmanýz mümkündür.
Verilerinizin meraklý kullanýcýlar tarafýndan kurtarma programlarýyla kurtarýlamamasý için kullanabileceðiniz araçlara gelirsek; bunlardan ilki Eraser.
Eraser sabit diskte rastgele bilgileri tekrar tekrar yazarak kurtarmayý çok zorlaþtýrýr. Dosyalarý saðlýklý kurtarmayý, piyasada bulunan sýradan programlarý kullanan herhangi bir sýradan kullanýcý için imkansýz hale getirir.
Ama dikkatli olun, çünkü daha sonra siz de veri kurtaramazsýnýz. Yani bu uygulamayý verilerinizi saðlam yedekledikten veya bir daha ihtiyaç duymayacaðýnýza emin olduktan sonra kullanýn.
CD’ye yazýn, PC’ye takýn ve verileri uçurun!
Darik’s Boot and Nuke uygulamasý da sabit diskteki verilerin sonradan kurtarýlamamasý için kullanabileceðiniz, baþarýlý bir uygulama.
Uygulamanýn farký, boot edilebilir bir diske yazýlarak, sisteme takýldýðýnda iþletim sistemine gerek olmadan temizlik yapabilmesidir.
Sabit diskteki verilerin üzerine tekrar tekrar yazarak okunmaz hale getiren bu uygulamayý indirip, CD’ye yazýn. Daha sonra BIOS’tan boot önceliðini CD ya da DVD okuyucuya getirin. Açýlýþta bir tuþa basarak bu diskten boot edilmesini saðlayýn. Bütün disk temizlenecek.
Bu uygulamada dünyanýn farklý ülkelerinde uygulanan veri yok etme standartlarýný uygulama fýrsatý bulacaksýnýz. Bu temizlikten sonra veri kurtarýlmasý için üst düzey, çok pahalý ve zaman alýcý çalýþmalar gerekiyor; garantisi de yok.
Fiziksel imha yöntemleri
En son seçenek sabit diski fiziksel olarak imha etmek. Verilerin üzerine yazýldýðý disk tabakalarýna ulaþmak için Torx 6 numara anahtar ile diski parçalara ayýrabilirsiniz.
Bütün vidalarý sökmenize karþý açýlmazsa, etiketlerin tamamýný sökün, mutlaka birinin altýnda takýlý bir vida kalmýþtýr. Üst kapakta genellikle sorun yaþanýr ve kullanýcýlar güç harcayýp zorlarlar ama buna hiç gerek yoktur; kýsacasý evet, orada sökmeniz gereken bir vida daha var.
Plakalarý yok etmenin yolu çekiçle daðýtmak, yeniden toparlanmalarýný engellemek için farklý çöp bidonlarýna daðýtmak olabilir. Elbette bu biraz paranoyakça bir yaklaþým, milyon dolarlýk ticari sýrlar söz konusu olmalý ki bu zahmete deðsin. Bu noktada pratikten öte, teknik açýdan konuyu tam anlamýyla ele almak için fiziksel imhayý da iþliyoruz.
Daha zahmetsiz bir yöntem matkabý alýp, sabit diski hiç açmadan en dibe kadar sokarak birkaç delik açmak. Ama çok dikkatli olun, bu yöntemleri uygularken kendinize zarar vermeyin.
Bir baþka alternatif
Harici sabit diskler söz konusu olduðunda kendiniz de defalarca bu disk kapasitesini dolduran veri yazmak suretiyle temizlik yapabilirsiniz.
Ancak paylaþtýðýmýz uygulamalar, bu þekilde yapýlacak bir temizlikten hem daha zahmetsiz, hem de daha etkili olacaktýr.
Bu arada hep sabit diskin el deðiþtirmesinden bahsettik ama söz konusu olan þirketin verdiði bir dizüstü bilgisayar da olabilir. Bu durumda bu uygulamalarla temizlik yapmadan önce o sistemde yer alan lisanslý uygulama ve verilerin yedekli olduðundan emin olun. Bu tür bir temizliðin ve bilgisayar format atmanýn þirket politikasýna aykýrý olup olmadýðýný göz önüne alýn.
Ýþ yeriniz açýsýndan sorun çýkartmýyorsa ve garanti de söz konusu deðilse kendini yeni bir sabit diski alýp bu dizüstüne takabilir ve eskisini saklayabilir, yeni dizüstüne takabilirsiniz. Ya da 2.5 inçlik bir harici disk kutusu alýp içine takabilirsiniz.
Son olarak bu tür diskleri takýp kullanmaya devam etmek için bir sabit disk Docking Station satýn almanýn da mantýklý bir tercih olduðunu belirtelim.
Sonuçta günümüzde veri gizliliði önemli bir konu, biraz dikkat eder ve paylaþýlan uygulamalar ile temizlik yaparsanýz daha güvende olursunuz.
Saygýlar.
|