Saðduyunuzu kullanarak ve bilgisayarýnýzý tehlikeli saldýrýlardan ve eklerden koruyarak, Internet'in size saðladýðý gizlilik haklarýnýzýn ve imtiyazlarýnýzýn çiðnenmemesini saðlayabilirsiniz. Aþaðýdaki adýmlarý uygulayarak tehlikeleri önemli ölçüde azaltabilirsiniz:
1.Maruz kalabileceðiniz tehlikeleri belirleyin 2.Virüse karþý koruma yazýlýmlarý kullanýn 3.Yazýlýmýnýzý sürekli olarak güncelleþtirin 4.Güvenlik ayarlarýnýzý gözden geçirin 5.Bir güvenlik duvarý kullanýn 6.Güçlü parolalar oluþturun 7.Belirli aralýklarla güvenliði gözden geçirin
Maruz Kalabileceðiniz Tehlikeleri Belirleyin
Bundan on yýl önce, insanlar Web'i "harika" olarak nitelendiriyordu. Bugün de öyledir. Ancak bazý yönlerden oldukça tehlikelidir. Gizlilik haklarýnýz ve bilgisayar güvenliðiniz konusunda istenmeyen sonuçlar doðurabilir.
Korumak istediðiniz unsurlar nelerdir?
Gizlilik haklarýnýzýn çiðnenmesine, bilgisayar yazýlýmýnýzýn ve verilerinizin zarar görmesine, baþkalarý tarafýndan kötüye kullanýlmasýna karþý önlem alýn, çocuklarýnýzý (ve onlarýn arkadaþlarýný) Internet'ten gelebilecek sakýncalý içerik ve baðlantýlardan koruyun.
Tehlikeleri Belirlemede Kullanýlacak Denetim Listesi
Sizi etkileyebilecek tehlikeleri ve göze alabileceðiniz tehlike düzeylerini belirleyin. Aþaðýdaki sorularý kendi kendinize yanýtlayýn.
1. Bilgisayarýnýzý kim kullanýyor?
Otomobil sigorta þirketleri bir otomobilin kazaya maruz kalma olasýlýðýnýn süren kiþiye ve insanlarýn sürüþ biçimine göre deðiþtiðini bilirler. Sürekli olarak yolda olan otomobillerin veya düþüncesizce kullanýlan otomobillerin kaza olasýlýðý çok büyüktür. Ayný þey bilgisayarýnýzý kullanan kiþi için de geçerlidir.
• Çocuklar veya küçükler bilgisayarý istedikleri gibi kullanabiliyorlar mý? Çocuklar ve Internet konusunda, tehlike iki þeritli bir yol gibidir. Interneti istedikleri gibi kullanmalarýna izin verilen çocuklar hiç uygun bulmayacaðýnýz Web siteleri ile karþýlaþabilir ve baðlantý kurabilirler. Ayrýca, görünüþte zararý olmayan bir içeriði karþýdan yükleyerek istemeden de olsa bilgisayara bir virüs girmesine neden olabilirler. Daha fazla bilgi için aþaðýdaki baðlantýlara göz atýn:
• Çocuklarýn çevrimiçi güvenliði konusunda bilmem gerekenler nelerdir?
• Internet Explorer Ýçerik Danýþmaný'nýn ayarlarýný nasýl yapabilirim?
• Ziyaretçileriniz veya arkadaþlarýnýz bilgisayarýnýzý kullanýyor mu? Bilgisayarýnýzý kullanarak e-postalarýna bakan veya karþýdan dosya yükleyen arkadaþlarýnýz, akrabalarýnýz ve iþ arkadaþlarýnýz virüs içeren bir eki açabilirler. Þüpheli Web siteleri bilgisayarýnýza "zararlý bir yazýlým" bulaþtýrabilir.
Bilgisayarýnýzý kim kullanýrsa kullansýn, aþaðýdaki adýmlarý uygulayarak zararlý saldýrý ve virüs tehlikesini en az düzeye indirebilirsiniz:
* Virüse karþý koruma yazýlýmlarý kullanýn
* Yazýlýmýnýzý sürekli olarak güncelleþtirin
* Bir güvenlik duvarý kullanýn
* Güvenlik ayarlarýnýzý gözden geçirin
* Güçlü parolalar oluþturun
* Belirli aralýklarla güvenliði gözden geçirin
2. Internet'e nasýl baðlanýyorsunuz?
Her zaman baðlantýlý mýsýnýz (bir kablolu modem veya DSL yoluyla)?
Sürekli Internet'e baðlý durumda iseniz ve bir güvenlik duvarý kullanmýyorsanýz, bilgisayarýnýz muhtemel bir hedef teþkil edecektir. Aþaðýdaki adýmlarý uygulayýn:
* Virüse karþý koruma yazýlýmlarý kullanýn.
* Yazýlýmýnýzý sürekli olarak güncelleþtirin.
* Bir güvenlik duvarý kullanýn. Windows XP kullanýyorsanýz, Internet Baðlantýsý Güvenlik Duvarý iþlevini kullanarak koruma düzeyini istediðiniz gibi ayarlayabilirsiniz.
* Güvenlik ayarlarýnýzý gözden geçirin.
* Belirli aralýklarla güvenliði gözden geçirin.
* Çevrimiçi olmanýz gerekmediði zamanlar baðlantýnýzý kesin.
3. Bilgisayarýnýzý kullanan insanlar Internet'te ne gibi iþlemler yapýyorlar?
Çevrimiçi veya yüz yüze olarak insanlarla buluþtuðunuz ve iletiþim kurduðunuzda düþündüðünüz temel kurallar geçerlidir: Kiminle iþ yaptýðýnýzý bilmek istersiniz, tanýmadýðýnýz kiþilere karþý dikkatli olursunuz.
Bilgisayarýnýzý kullanan kiþilerden alýþveriþ yapanlar, banka iþlemlerini yürütenler, faturalarýný ödeyenler, hisse senedi veya yatýrým fonu alanlar ya da yasadýþý bir þey yapanlar var mý?
Hayal edemeyeceðiniz kadar ucuza mal satan þüpheli satýcýlara karþý dikkatli olmanýz gerekebilir, ancak çevrimiçi elektronik güvenlik iletiþim kurallarý ve uygulamalarý kredi kartý bilgilerinizi telefonda karþý tarafa açýklamaktan çok daha güvenli olabilmektedir. Sitenin yasal, yapacaðýnýz iþlemlerin güvenli olacaðýndan emin olmak için:
* Onay mührü baðlantýlarýný týklatarak kimlik doðrulamasý yapýn: TrustE , BBBOnline (Better Business Bureau çevrimiçi biçimi) ve çevrimiçi perakendecilere 10 üzerinden not veren BizRate.com .
* Þirketi telefondan arayarak güven verici bir þekilde konuþup konuþmadýklarýna bakýn.
* Gizlilik ilkelerini okuyun: Verdiðiniz kiþisel bilgilerinizi nerede kullanacaklar? Ýfadeler açýk ve anlaþýlýr deðilse vazgeçin.
* Kredi kartý veya kiþisel bilgilerinizi girmeden önce, yapacaðýnýz iþlemlerin þifreleneceðinden emin olun: Adres çubuðunda "http" yerine "https" ifadesinin ve tarayýcýnýzýn alt kýsmýndaki görev çubuðunda güvenli "kilit" simgesinin bulunmasýna dikkat edin.
* Aylýk iþlem raporlarýnýzý gözden geçirin, yapmadýðýnýz bir iþlem olup olmadýðýna bakýn. Microsoft'un gizlilik ilkeleri'ni okuyun.
E-posta gönderiyor ve alýyor musunuz?
E-posta ekleri virüs yaymada en sýk kullanýlan öðelerdir. Yalnýzca bir iletiyi açmakla, içerdiði virüsün bulaþmasýna neden olabilirsiniz. Þu önlemleri alýn:
* Bilgisayarýnýza Outlook 2000 Ýçin Microsoft Outlook E-posta Güvenlik Güncellemesi veya Outlook 98 yükleyin.
* Ekli bir posta geldiðinde, gönderen kiþiyi tanýmýyorsanýz iletiyi açmayýn ve hemen silin.
* Tanýdýðýnýz adlar kullanýlýyor olsa bile, "baþkalarýndan size iletilen" postalara dikkat edin. Eki açmaya karar verirseniz, önce sabit diskinize kaydedin, böylece bilgisayarýnýzdaki virüse karþý koruma yazýlýmý gereken önlemi alabilir.
* Güvenlik ayarlarýnýzý gözden geçirin
* Yazýlýmýnýzý her zaman güncelleþtirin (virüse karþý koruma ve e-posta yazýlýmlarýnýz)
Gizli tutulmasýný istediðiniz bir e-posta gönderiyorsanýz postayý þifreleyin. Þifrelenmemiþ e-posta iletileri kapatýlmamýþ bir zarfa konan mektuptan farksýzdýr.
Sohbet odalarýna giriyor veya anlýk mesaj gönderme (IM) programlarýný kullanýyor musunuz?
Internet'te sohbet oldukça hoþ bir etkinlik olmasýna karþýn, pek çok tehlikeyi (örneðin, gerçek kiþiliklerini gizleyen kullanýcýlar) beraberinde getirir. Çevrimiçi sohbet üç, dört arkadaþ arasýnda geçen konuþmalar gibi görünebilir, ancak yüzlerce insan o anda sizi dinliyor, yazdýklarýnýzý okuyor olabilir. Sohbet ve anlýk mesaj uygulamalarý çocuklar tarafýndan kullanýldýðýnda, kiþisel bilgilerini hiçbir zaman vermemeleri konusunda onlarý uyarýn. Daha fazla bilgi için, getnetwise.com adresini ziyaret edin.
Anlýk mesaj çok kullanýþlý ve eðlencelidir, ancak özel veya güvenli deðildir. Gizli kalmasý gereken bilgilerinizi gönderiyorsanýz, bir e-posta hesabý kullanýn ve iletilerinizi þifreleyin.
Çevrimiçi oyunlar oynuyor musunuz?
Artýk tüm dünyaya yayýlmýþ olan çevrimiçi oyunlar güvenlik konusunda önemli sorunlarý (örneðin, oyun sýrasýnda karþý oyuncudan gelen ve bilgisayarýnýza zarar verebilecek bir eki yükleme) beraberinde getirmektedir.
Ücretsiz müzik, film, resim veya yazýlým programý (freeware) gibi dosyalarý yüklüyor, baþkalarýyla deðiþtiriyor musunuz?
Internet'ten dosya yüklemek (eðer aldýðýnýz þeyin ne olduðunu biliyorsanýz) çok yararlýdýr. Ancak bunlar bazý virüsler veya worm (solucan) ve Trojan (Truva atý) gibi bazý tehlikeli casus programlar içeriyor olabilir. Worm öðeleri bilgisayarýnýzýn bir yerinde gizlenerek, bilgisayarýnýzýn çökmesine neden olana kadar kendi kendilerini kopyalayýp çoðalabilirler. Trojan programlarý ise görünüþte yararlý programlardýr (oyunlar ve yardýmcý programlar gibi), ancak etkin hale geldiklerinde yýkýcý olurlar. Bu, özellikle dosyalarýn ortak kullanýlmasý konusunda önemli bir sorun oluþturur.
Herhangi bir dosyayý karþýdan yüklemeden önce:
• Dosyanýn sayýsal imzaya sahip olup olmadýðýna bakýn
• Yalnýzca güvendiðiniz kiþi ve kuruluþlardan gelen dosyalarý kabul edin
Virüse Karþý Koruma Yazýlýmlarý Kullanýn
Virüsleri yazan kiþiler size saldýrmak için, virüse karþý koruma yazýlýmý satanlar ve Microsoft ise sizi korumak için bütün çabalarýyla çalýþýrlar.
Virüse karþý koruma yazýlýmý kullanarak ve sýk sýk güncelleyerek bilgisayarýnýzdaki dosyalarý ve e-postanýzý güven altýna alýn. Virüslerin, Microsoft® yazýlýmýnýzýn herhangi bir açýðýndan yararlanmasý tehlikesini en az düzeye indirmek için, Microsoft Office uygulamalarýnýza ve Microsoft Windows® iþletim sisteminize ait en yeni düzeltme eklerine ve güncelleme dosyalarýna sahip olmanýz gerektiðini unutmayýn. (Bkz.: "Yazýlýmýnýzý Sürekli Olarak Güncelleþtirin" denetim listesi.)
Virüs Nasýl Bulaþýr?
Bir e-posta ekinden virüs alabileceðiniz gibi, bir Web sitesinden yüklediðiniz ücretsiz bir dosyadan veya ortak kullandýðýnýz kiþiden gelen disketten de bir virüs veya worm alabilirsiniz. Bilgisayarýnýzda gerekli koruma yoksa, programý yükleyip kurduðunuzda virüs yayýlabilir.
Virüsler 24 saatten daha az bir süre içinde tüm dünyaya yayýlabilir. Ancak, bir virüs artýk güncelliðini kaybetmiþ olsa dahi, hala etkin durumda olabilir ve korumasýz bilgisayarlara zarar vermeye devam edebilir.
Karþý Karþýya Bulunduðunuz Tehlikenin Boyutu Nedir?
Worm (solucan) veya Trojan (Truva atý) programý gibi virüsler oldukça ciddi zararlar verebilir. Bir virüs e-postanýza veya diðer dosyalarýnýza bulaþtýðýnda:
*Kendi kendini kopyalayarak sabit diskinizi doldurabilir.
*Kendisini e-posta listenizdeki kiþilere gönderebilir.
*Disk sürücünüzü yeniden biçimlendirebilir ve/veya dosyalarýnýzý, programlarýnýzý silebilir.
*Makineniz kullanýlarak daðýtýmý yapýlan ve satýlan korsan yazýlýmlar gibi gizli programlar kurabilir.
Virüse Karþý Koruma Ýçin Denetim Listesi
Verilerinizi ve bilgisayarýnýzý virüslere karþý korumak için hangi adýmlarý atmanýz gerekiyor?
1. Outlook E-posta Güvenlik Güncelleþtirmesi'ni (OESU) yüklediniz mi?
Microsoft Outlook® 2000 SR-1 E-posta Güvenlik Güncelleþtirmesi ve Outlook 98 E-posta Güvenlik Güncelleþtirmesi, e-posta ekleri yoluyla yayýlan çoðu virüse (Goner, ILOVEYOU, Melissa vb.) ve Outlook Adres Defteri'ni kullanarak çoðalan worm virüslerine karþý korunmanýza yardýmcý olabilir. Microsoft, Outlook 2000 ve Outlook 98 kullanan tüm kullanýcýlara bilgisayarlarýnda yüklü Outlook sürümüne uygun güncellemeleri acilen yüklemelerini önerir.
*Outlook E-posta Güvenlik Güncellemeleri — Sýk Sorulan Sorular
*Outlook 2000 Güncelleme
*Outlook 98 Güncelleme
*Outlook 2000 SR-1 E-posta Güvenlik Güncellemesi Uluslararasý Sürümler
2. Virüse karþý koruyan bir yazýlýmýnýz var mý?
• Yeni bir bilgisayar satýn aldýðýnýzda, virüse karþý koruma yazýlýmýnýn önceden yüklenmiþ olmasýna dikkat edin. Yüklenmemiþse, yazýlýmý satýn alýn, yükleyin ve yeni bilgisayarýnýzý çalýþtýrmadan önce yazýlýmý etkinleþtirin. Windows XP'de en iyi verimi alabilmeniz için, Windows XP Ýçin Tasarlanmýþtýr amblemi'ni taþýyan ürünleri kullanýn.
Virüse karþý koruma yazýlýmý satýn alýn. Piyasada bu yazýlýmlarý edinebileceðiniz çeþitli satýcýlar vardýr:
*McAfee
*Symantec (Norton)
*Computer Associates
*TrendMicro
*Hauri
*Yeni koruma yazýlýmýnýzý kaydettirin. Kayýt yaptýrýrken, ürün güncelleþtirmeleri olduðunda size bildirilmesi seçeneðini iþaretleyin.
3. Virüse karþý koruma yazýlýmýnýzý en iyi verimi alacak biçimde kullanýn
Otomatik güncelleþtirme yapan ve virüs olup olmadýðýnýn anlaþýlmasý için bilgisayarýnýzýn belirli aralýklarla incelenmesini saðlayan seçenekleri kullanýn.
*Gelen e-postalarý ve ekleri koruma yazýlýmýna inceletin. Etraflý bir koruma uygulayýn, dosyalarý açmadan önce virüs olup olmadýðýna bakýn.
*Otomatik güncelleme için kaydolun. Program otomatik olarak virüs kaydý dosyalarýný güncelleþtirerek iyi bir koruma saðlayacaktýr. (Bkz.: "Virüse Karþý Koruma Yazýlýmlarý Sizi Nasýl Korur?" yan çubuðu.)
*Programý, disk sürücülerinizi her hafta inceleyecek biçimde ayarlayýn. Sistem incelemesini siz uyurken yapacak biçimde ayarlayýn. Sabah kalktýðýnýzda bir inceleme raporunu hazýr bulacaksýnýz.
*Çalýþtýðýndan emin olun. Yazýlýmýn çalýþýp çalýþmadýðýný anlamak için ekranýn alt kýsmýndaki görev çubuðunda bulunan yazýlým simgesine sýk sýk göz atýn.
*Diðer programlarý üst sürüme terfi ettirdiðinizde koruma yazýlýmý için de ayný iþlemi uygulayýn. Bilgisayarýnýzýn iþletim sistemini veya diðer yazýlým programlarýný üst sürüme terfi ettirdiðinizde, virüse karþý koruma yazýlýmýnýzýn da en son sürümünü edinin.
Yeni bir virüsün ortaya çýktýðýný duyduðunuzda, koruma yazýlýmýný aldýðýnýz satýcýnýn Web sitesine giderek nasýl bir virüs olduðunu ve hangi yazýlým ürünlerini etkilediðini öðrenin.
4. Bilgisayarýnýzda virüs olup olmadýðýný nasýl anlarsýnýz?
Þu belirtilere dikkat edin:
*Bilgisayar kapanýyor. Bu durum, bilmediðiniz bir iþlemin yürütüldüðü anlamýna gelebilir.
*Modem çok yoðun çalýþýyor. Harici bir modeminiz varsa, bilgisayarý etkin olarak kullanmadýðýnýz zamanlarda dahi ýþýklarýn yoðun bir biçimde (sanki karþýdan dosya yükleniyormuþ gibi) yanýp söndüðünü görebilirsiniz. Bilgisayarýnýza korsan bir yazýlým yükleniyor olabilir.
*Bilgisayar normal biçimde çalýþmýyor. Uygulamalarýn doðru biçimde çalýþýp çalýþmadýðýna veya dosyalardaki içeriðin bozuk görünüp görünmediðine bakýn.
5. Bilgisayarýnýza virüs bulaþmýþsa ne yapmanýz gerekir?
Acilen aþaðýdaki adýmlarý uygulayýn:
*Virüse karþý koruma yazýlýmýný aldýðýnýz satýcýnýn Web sitesinden en son "virüs kayýt dosyasý"ný edinin. Koruma yazýlýmý satýcýlarý yeni çýkan her virüse karþý koruyucu olarak çeþitli güncellemeler yayýmlarlar. Bunlarýn uygulama yönergelerini okuyun.
*Koruma yazýlýmýnýzý çalýþtýrýn. Yazýlým, virüs bulaþmýþ olan dosyalarý otomatik olarak bulacak ve virüsü bir dosyadan kaldýramýyorsa o dosyayý silmenizi isteyecektir (Her hafta verilerinizin bir yedeðini almayý UNUTMAYIN! Bkz.: Belirli Aralýklarla Güvenliði Gözden Geçirme denetim listesi.)
*Virüs bulaþtýrmýþ olabileceðiniz kiþilere durumu haber verin. Virüsü sisteminizden temizledikten sonra, ortak dosya kullandýðýnýz kiþilere, onlarýn sistemlerine de virüs bulaþmýþ olabileceðini bildirin.
Ayarlarýnýzý Gözden Geçirin
Bir yazýlýmda, bazý görevlerin (karþýdan yükleme iþlemlerine izin verme veya engelleme, Web sitelerini görüntüleme, çerez dosyalarýný kabul etme vb.) program tarafýndan nasýl yerine getirileceðini belirleyen bir takým ayarlar vardýr. Gizlilik ve güvenlik ayarlarýný kendi tercihlerinize göre deðiþtirebilirsiniz. Örneðin, Microsoft® Internet Explorer Ýçerik Danýþmaný yoluyla; kullanýlan dil, müstehcen içerik, þiddet gibi unsurlara göre bazý Web sitelerine eriþimi engelleyebilirsiniz.
Ýstediðiniz Biçimde Uygulayýn
Güvenlik bir denge iþidir. Internet'e baðlý bir bilgisayarda ne kadar fazla iþlevi ve özelliði devreye sokarsanýz, o kadar fazla tehlike ile karþý karþýya kalýrsýnýz. Ancak ne kadar az iþlev ve özellik kullanýrsanýz, Web'deki deneyiminiz de o kadar sýnýrlý olacaktýr. Bir destek profesyoneli bu konuda þunlarý söylemiþtir: "Tamamen güvende olmanýn tek yolu bilgisayarý kutusundan çýkarmamaktýr."
Ayarlarýnýzý Gözden Geçirmek Ýçin Denetim Listesi
1. Kullandýðýnýz yazýlým güncel mi?
Ayarlarýnýzda deðiþiklik yapmadan önce, yazýlýmýnýz için yayýmlanan düzeltme eklerinin güncel olduðundan emin olun. (Bkz.: Yazýlýmýnýzýn Güncel Kalmasýný Saðlama denetim listesi).
*Microsoft Windows® Güncelleme
*Microsoft Office Yükleme Merkezi
Yazýlýmlarýn yeni sürümleri daha fazla güvenlik özelliði içerir. Örneðin, virüse karþý koruma konusunda, Office XP uygulamasý Microsoft Outlook 2002 sürümünün güçlü koruma iþlevlerini içerir. Internet Explorer 6.0 uygulamasýnýn gizlilik seçenekleri daha geliþmiþtir; ücretsiz Internet Explorer 6.0 ürününü karþýdan yükleyebilirsiniz.
(Not: Windows iþletim sisteminizi güncellerken, virüs tarayýcýnýzý geçici olarak kapatýn, aksi takdirde virüse karþý koruma programýnýz yanlýþ rapor verebilir.)
2. Internet Explorer tarayýcýnýzýn ayarlarýný gözden geçirme
Dört ayrý Web içeriði bölgesi için ayar yapabilir, çerez dosyalarýnýn alýnýp alýnmayacaðýný belirleyebilir ve Ýçerik Danýþmaný'ný etkinleþtirebilirsiniz.
*Güvenlik Sekmesi ayarlarýný gözden geçirin. Internet Explorer çevrimiçi dünyayý sizin için dört bölgeye ayýrýr: Intranet, Güvenli, Sýnýrlý ve Internet. Her bölgeye Web siteleri atayabilir ve her bölgenin güvenlik ayarlarýný ayrý ayrý yapabilirsiniz. Örneðin, Güvenli Bölge'ye eðlence ve alýþveriþ sitelerini koyabilir, güvenlik düzeyini ise, Internet Bölgesi'ndeki bilinmeyen siteler için ayarladýðýnýz güvenlik düzeyinden daha düþük bir düzeye ayarlayabilirsiniz. Nasýl yapýlacaðýna iliþkin ayrýntýlar için, Internet Explorer Yardým menüsünde "güvenlik bölgeleri" ne bakýn.
*Gizlilik Sekmesi ayarlarýný gözden geçirin. Çerez dosyalarýnýn alýnmasý/engellenmesi ve kiþisel bilgilerin verilmesi konusunda seçiminizi yapýn. Nasýl yapýlacaðýný öðrenmek için, bkz.: Internet Explorer ve Web'de Gizlilik.
*Internet Explorer 5.5 ve 6.0'da Ýçerik Danýþmaný'ný etkinleþtirin. Çocuklarýnýzýn hangi Web sitelerine eriþebileceði konusunda kurallar oluþturmak için Ýçerik Danýþmaný'ný kullanýn. Derecelendirme sisteminden yararlanabileceðiniz gibi, kendi ölçütlerinizi de oluþturabilirsiniz. Ýçerik Danýþmaný hakkýnda buradan bilgi alýn.
3. Outlook ayarlarýnýzý gözden geçirme
Virüslerin en olaðan yayýlma yolu e-posta ile gönderilen eklerdir. Kullandýðýnýz Microsoft Outlook® uygulamasýnýn sürümünü öðrenmek için, görev çubuðundan Yardým'ý týklatýn, sonra Microsoft Outlook Hakkýnda öðesini týklatýn.
*Outlook 2002. Office XP e-posta programýnýn bu sürümü, virüs içerme ihtimali olan e-posta eklerini otomatik olarak engeller.
*Outlook 2000 ve Outlook 98. Outlook'un bu sürümleri ile virüslere karþý daha iyi bir koruma için Outlook E-posta Yazýlým Güncellemesi'ni yükleyin.
*Outlook Express 6 (ücretsiz Internet Explorer bileþeni). E-posta yoluyla gelen virüslere karþý daha iyi bir koruma için, Outlook Express 6'nýn engelleme iþlevini etkin duruma getirin: Araçlar menüsünden Seçenekler'i týklatýn. Güvenlik sekmesini týklatýn, sonra Virüs içerme ihtimali olan eklerin kaydedilmesine veya açýlmasýna izin verme kutusunu iþaretleyin. Ayrýntýlar için, Outlook Express 6'da Virüse Karþý Koruma Özelliðini Kullanma baðlantýsýndaki yazýyý okuyun.
Outlook Express 6, varsayýlan ayar olarak, Güvenlik sekmesinde göz atabileceðiniz bazý koruma özellikleri saðlar (Sýnýrlý Bölge'de açýlan HTML biçimli posta, sizin adýnýza e-posta gönderen uygulamalarýn iþlemi önceden size bildirmesi vb.).
Önemli not: Bu ayarlarýn deðiþtirilmesi veya daha düþük bir güvenlik düzeyi saðlayacak biçimde düzenlenmesi bilgisayarýnýzý zararlý virüs saldýrýlarýna maruz býrakacaðýndan, Microsoft bu ayarlarda herhangi bir deðiþiklik yapmamanýzý önerir.
Outlook Express'in eski sürümlerinde virüslere karþý herhangi bir koruma bulunmamaktadýr. Outlook Express'i de içeren Internet Explorer 6.0'a terfi iþlemi için ücretsiz uygulamayý buradan yükleyin.
4. Microsoft Outlook programýnda özel e-posta iletilerini þifreleme ile ilgili ayarlarý yapma.
*E-posta þifreleme ve sayýsal imza iþlevini kullanýn. Kiþisel bilgilerin e-posta yoluyla güvenli biçimde yerine ulaþmasý için kullanýlacak en iyi yol bunlarý þifrelemek ve sayýsal imza eklemektir. Þifreleme iþlevi iletinizi þifreli bir hale getirerek, gizlilik unsuru kazandýrýr. Sayýsal imza ise iletinin sizin tarafýnýzdan gönderildiðinin bir onayýdýr. Þifrelenmiþ bir postayý, Gelen kutunuzdaki zarf simgesinin üzerinde bulunan kýrmýzý kurdeleli mühürden tanýyabilirsiniz. Þifreleme iþleminin nasýl yapýlacaðýna iliþkin ayrýntýlar için, Outlook Yardýmý içinde "e-posta þifreleme" ye bakýn
Bir Güvenlik Duvarý Kurun
Güvenli bir sistem, sorunsuz bir kullaným demektir. Güvenlik duvarý adýyla bilinen sistemi kullanarak, bilgisayarýnýz ve Internet arasýna önemli bir koruma kalkaný ekleyebilirsiniz. Bilgisayarlara Internet üzerinden saldýrý yapanlar Internet'e baðlý bilgisayarlarý tarayarak, kýrýp girebilecekleri bir "baðlantý noktasý" ararlar. Güvenlik duvarlarý bir yandan bilgisayarýnýza izinsiz eriþimleri engelleyebilir, diðer yandan da giden veri akýþýný sýnýrlayabilir.
FBI ve Bilgisayar Güvenliði Enstitüsü (CSI) yayýnladýðý bir raporda, büyük çaplý kuruluþlarýn yüzde 85'inin güvenlik açýðý bulunduðunu açýklamýþtýr. Sizin böyle bir tehlikeye maruz kalmanýz gerekmiyor.
Bilgisayarýnýza izinsiz eriþimleri engelleyebilirsiniz
Bilgisayar saldýrganlarý; mali kayýtlarýnýz, parola dosyalarýnýz gibi özel bilgilerinize eriþmenin yanýnda, bilgisayarýnýzý kullanarak:
*Güçlü bir Web sitesine karþý, hizmet dýþýna atma (DoS) saldýrýlarý düzenleyebilir. Bilgisayarýnýzýn denetimini bir kez ele geçirdikten sonra, ele geçirdiði yüzlerce, hatta binlerce diðer bilgisayarla birlikte bilgisayarýnýzý ayný anda siteye yönlendirerek, aþýrý yüklenmeden dolayý sitenin çökmesine neden olabilir.
*Yasal olmayan bir þekilde yazýlým daðýtabilir. Sabit diskinizde belirli bir alaný ele geçirdikten sonra, diðerlerinin de bilgisayarýnýza bir "warez" sitesi olarak eriþmelerine ve korsan olarak üretilen eðlence ve ticaret uygulamalarýný yüklemelerine olanak verir.
DSL veya kablolu modemin ne gibi bir tehlikesi vardýr?
Bir DSL veya kablolu modem yoluyla "sürekli baðlantýda" iseniz, bilgisayarýnýz sabit bir hedef olduðundan tehlike sizin için daha büyüktür. Örneðin, çevirmeli að baðlantýsý kullandýðýnýzda, bilgisayarýnýza her baðlantýda farklý bir að adresi verilir; ancak DSL veya kablolu modem kullanarak "sürekli baðlantýda" olduðunuzda, að adresiniz sabit olur. "Sürekli baðlantýda" olmak, bilgisayar adresinizin saldýrganlar tarafýndan kullanýlabilmesi olasýlýðýnýn artmasý anlamýna gelir. "Ortak kablo kullanma" yönteminde de önemli tehlikeler vardýr. Bir güvenlik duvarýnýz yoksa, çevrenizde oturan ve ayný kablolu hizmeti kullananlar bilgisayarýnýza eriþebilirler.
Güvenlik Duvarlarý Ýçin Denetim Listesi
Güvenlik duvarlarý, evlere kurulan alarm sistemleri ile ayný caydýrýcý etkiye sahiptir. Saldýrgan genellikle daha kolay bir hedef aramak üzere baþka bir yere gider.
1. Bir güvenlik duvarý seçme
Üç çeþit güvenlik duvarý vardýr. Kiþisel (veya yazýlým) güvenlik duvarý ev kullanýcýlarý için en uygun olan güvenlik duvarýdýr.
*Kiþisel (veya yazýlým) güvenlik duvarlarý. Maliyeti, bilgisayar baþýna 0-50 A.B.D dolarý arasýndadýr. Microsoft® Windows® XP sürümü yerleþik bir güvenlik duvarý içerir: Internet Baðlantýsý Güvenlik Duvarý (ICF).
*Donaným yönlendiriciler. Tam bir güvenlik duvarý olmasa da, yönlendirici donaným, bilgisayarýnýzýn adresini ve baðlantý noktalarýný yabancýlara karþý gizleme iþlevini yerine getirir. Maliyeti, dört bilgi iþlem aygýtý baðlayabileceðiniz "4 baðlantý noktalý yönlendirici" için 100 A.B.D dolarý'nýn altýndadýr.
*Donaným güvenlik duvarlarý. 400 A.B.D dolarý'ndan baþlayan fiyatlarla, yönetimi daha zor olan donaným güvenlik duvarlarý birden fazla bilgisayar kullanan iþyerleri için daha uygundur. Microsoft Windows için tasarlanan güvenlik duvarlarý hakkýnda bilgi almak istiyorsanýz Windows Kataloðu'na göz atýn. Windows XP'de en iyi verimi alabilmeniz için Windows Ýçin Tasarlanmýþtýr amblemi'ni taþýyan ürünleri tercih edin.
2. Güvenlik duvarýnýzý yönetme
Aþaðýdaki iki adýmý her ay uygulayarak güvenlik duvarýnýzýn güçlü kalmasýný saðlayabilirsiniz:
*Yazýlým güncellemeleri olup olmadýðýný araþtýrýn. Güvenlik duvarýný aldýðýnýz satýcýnýn Web sitesine giderek, güncellemelerin size bildirilmesi için kayýt yaptýrýn. Windows XP veya Windows ME kullanýyorsanýz, bu adýmý atlayabilirsiniz (Internet Baðlantýsý Güvenlik Duvarý'nýn (ICF) yazýlým güncellemesi otomatik olarak yapýlýr). Yüklemeniz istendiðinde kabul edin. (Bkz.: Yazýlýmýnýzýn Sürekli Olarak Güncel Kalmasýný Saðlayýn denetim listesi)
*"Günlükleri" gözden geçirin. Güvenlik duvarýnýzýn kaç saldýrýyý geri çevirdiðini öðrenin.
*"Her zaman açýk" özelliðini kapatýn. DSL veya kablolu modem sahibi iseniz, çevrimiçi olmanýz gerekmediðinde baðlantýnýzý kesin.
Güvenlik duvarýnýn birincil amacý bilgisayarýnýza izinsiz yapýlan eriþime izin vermemektir. Bilgisayarýnýzdan bazý Web sitelerine eriþimi de denetim altýnda tutmak istiyorsanýz (örneðin, çocuklarý uygun bulmadýðýnýz çevrimiçi içerikten korumak için), Microsoft Internet Explorer Web tarayýcýnýzdan ayarlarý deðiþtirebilir ve/veya çevrimiçi bir süzgeç hizmeti kullanabilirsiniz. (Bkz.: Ayarlarýnýzý Gözden Geçirin denetim listesi.
Güçlü Parolalar Oluþturun
Bir cüzdan kaybetme örneði "kötüye kullanma" eylemini anlamanýza yardýmcý olabilir: "Tanýmadýðýnýz biri sizin kimlik kartýnýzý kullanýyor ve yaptýðý iþleri sizin adýnýza yapýyor". Bunu bilgi iþlem dünyasýna uyarlayalým: Bir kiþi parolalarýnýzý ele geçirir, bilgisayarýnýza veya çevrimiçi hesaplarýnýza oturum açabilirse, sizin sayýsal kimliðinizi kullanarak, tüm masraflarýný sizin ödeyeceðiniz eylemlerde bulunabilir.
Parolalarýnýz Baþkalarýnýn Eline Geçerse Neler Olabilir?
Birisi parolalarýnýzý ele geçirirse aþaðýdakileri kolayca yapabilir.
*Bilgisayarýnýzdaki bilgilere (mali kayýtlarýnýz, e-posta iletileriniz, saklanan parola listeleri, özel bilgiler vb.) eriþebilir.
*Yeni hesaplar açarak istediði gibi alýþveriþ yapabilir.
*Posta adresinizi deðiþtirerek satýn aldýðý her þeyin ve faturalarýn kendisine gönderilmesini saðlayabilir.
*Banka hesabýnýzdan para çekebilir.
*Hisse senedi alýp satabilir.
*Borç ve ipotek için baþvuru yapabilir.
*Çevrimiçi sohbetlere ve diðer etkinliklere (örneðin, müzayedeler) sizin adýnýzý kullanarak katýlabilir.
Parolanýzý evinizin ve sahip olduðunuz eþeyin (sosyal konumunuz dahil) anahtarý gibi düþünün.
Parolanýzýn çalýnmýþ olabileceðini nasýl anlarsýnýz?
Hesaplarýnýzda olaðandýþý bir durum gözünüze çarptýðý veya aylýk faturanýz ya da banka hesap dökümünüz gelmediði takdirde; bu, baþka birinin sizin parolanýzý kullanarak çevrimiçi hesaplarýnýza girmiþ olduðu anlamýna gelebilir. Kimliðinizi çalan kiþi sizin posta adresinizi deðiþtirmiþse, alýþveriþ yaptýðý bir yerden size bir telefon gelene kadar ortada bir sorun olduðunu anlayamayabilirsiniz.
Parola Koruma Ýçin Denetim Listesi
Saldýrganlar parolalarý bulabilmek için "sözlükleri" ve parola olabilecek binlerce kalýbý kýsa sürede tarayarak ipuçlarý arayan diðer yazýlým araçlarýný kullanýrlar. Tahmin edilmesi zor parolalar oluþturup, bunlarý dikkatli biçimde saklayarak ve hesaplarýnýzý gözden geçirerek kendinizi koruyabilirsiniz.
Çevrimiçi olarak alýþveriþ yapýyor veya iþlemler gerçekleþtiriyorsanýz, ücretsiz bir Microsoft® .NET Passport alarak tüm ilgili sitelerde tek bir kullanýcý adý ve parolasý kullanabilirsiniz.
1. Bir parolanýn güçlü olmasýný saðlayan nedir?
Önemli olan, sizin hatýrlayabileceðiniz ancak baþkalarýnýn tahmin edemeyeceði bir parola oluþturmaktýr.
Parolanýzýn aþaðýdaki özelliklere sahip olmasýna dikkat edin:
*En az yedi karakter içermelidir, ne kadar uzun olursa tahmin edilmesi o kadar güç olur (Microsoft Windows® 2000 ve Windows XP parolalarý 128 karakter uzunluðunda olabilir)
*Büyük ve küçük harfler, sayýlar, simgeler içermelidir
*Ýkinci ile altýncý karakter arasýnda en az bir adet simge bulunmalýdýr
*En az dört farklý karakter olmalý, tekrarlar bulunmamalýdýr.
*Rasgele seçilmiþ harfler ve sayýlardan oluþmuþ gibi görünmelidir
Aþaðýdakileri kesinlikle yapmayýn:
*Parolanýzda oturum açma adýnýzýn HERHANGÝ BÝR BÖLÜMÜNÜ kullanmayýn.
*HERHANGÝ bir dilde anlamý olan bir kelimeyi veya adý kullanmayýn
*Benzer harfler yerine sayýlar kullanmayýn
*Eski parolanýzýn herhangi bir kýsmýný yeniden kullanmayýn
*"klmno" ve "34567" gibi ardýþýk harfler veya sayýlar kullanmayýn
*Klavyede yan yana bulunan harfleri kullanmayýn (örneðin, "asdfg")
2. Parolalarýnýzý saklama
Bir çok kiþi parolalarýný bir kaðýda yazar ve monitöre yapýþtýrýr veya bilgisayarýn yanýndaki masasýnýn çekmecesine koyar. Parolanýzý:
*Yalnýzca siz bilin.
*Herhangi bir yere yazmayýn.
*Herhangi bir kiþiye söylemeyin.
*Parolanýn koruduðu bilgilerin ne kadar deðerli olduðunu düþünmeden "parolamý hatýrla" özelliðini kullanmayýn.
*Microsoft .NET Passport ile ilgili bilgilerinizi bilgisayarda saklamayýn.
*Çok önemli bilgileriniz (mali Web siteleri vb.) için farklý parolalar, daha az önem taþýyan unsurlar (çevrimiçi dergiler vb.) için farklý parolalar oluþturun.
*Parolanýzý en az altý ayda bir deðiþtirin. Windows XP parolalar için bir son kullanma tarihi ayarlar. Windows XP'de parolalarýnýzý sýfýrlama hakkýnda bilgi için buraya göz atýn.
*Parolanýzý bir kiþiye mutlaka söylemeniz gerekiyorsa, en kýsa zamanda yeni bir parola oluþturan.
3. Hesaplarýnýzý, banka hesabýnýzý ve sosyal konumunuzu gözden geçirme
Baþka bir kiþinin sizin yerinize bazý etkinliklerde bulunmadýðýndan emin olmak için:
*Hesaplarýnýzý çevrimiçi olarak sýk sýk gözden geçirerek, izniniz olmadan yapýlmýþ herhangi bir iþlem (çevrimiçi olarak kredi kartýndan alýþveriþ, ortak fon aktarýmý, banka hesabýndan para çekme iþlemleri vb.) olup olmadýðýna bakýn.
*Aylýk olarak postanýza gelen hesap dökümlerini gözden geçirerek, izniniz olmadan yapýlmýþ herhangi bir iþlem olup olmadýðýna bakýn.
*Postanýza gelmesi gereken aylýk hesap dökümü gelmediyse, hesabýn bulunduðu kuruluþu telefonla arayýn.
*Adýnýza açýlmýþ yeni bir hesabýn olup olmadýðýný anlamak için her yýl banka hesabýnýzý gözden geçirin.
*Windows 2000 veya Windows XP Professional kullanýyorsanýz, Olay Günlüðü'nü sýk sýk gözden geçirerek çevrimiçi olmanýzýn imkansýz olduðu zamanlarda oturum açma iþlemi bulunup bulunmadýðýna bakýn
Belirli Aralýklarla Güvenliði Gözden Geçirin
Yeni bir araç (bu rüyalarýnýzýn otomobili olabilir, bir bisiklet olabilir veya tekne olabilir) satýn aldýðýnýzda, bakýmýný da yapmanýz gerektiðini bilirsiniz. Aracýnýzýn sizi istediðiniz yere güvenli bir þekilde götürebilmesi için belirli zamanlarda yaðýn deðiþtirilmesi, hava filtresinin yerine yenisinin konmasý, tekerleklerin ayarlanmasý vb. gerekir. Bilgisayarýnýzý güven altýna almak ve gizlilik haklarýnýzý korumak da hemen hemen ayný þeydir; "bir defalýk" düzeltme deðil, sürekli bir bakým gerektirir.
"Güvenli Kullaným" Alýþkanlýðý Edinme
Her hafta, yalnýzca birkaç dakika ayýrarak, güvenli bir kullaným için gereken alýþkanlýklarý edinebilirsiniz. Þimdi hemen aþaðýdakileri uygulayýn:
*Yazýlým ürünlerinizle ilgili güncel bilgiler almak için bunlarý kaydettirin.
*Otomatik güncelleme ve bildirim hizmetinden yararlanmak için kaydolun.
*Görevleri otomatik olarak çalýþacak biçimde ayarlayýn (virüs taramalarý, güncelleme bildirimleri, sistem bakýmý vb.).
*Yýllýk bakýmlarýn yönetimini daha rahat yapabilmeniz için bir hatýrlatma sistemi kullanýn.
Bakým Zamanýný Programlama Ýçin Denetim Listesi
Hiçbir yað filtresini hayatýnýz boyunca kullanamayacaðýnýzý bilirsiniz. Bu örneðe benzer biçimde; haftalýk, aylýk ve altý aylýk bakým programlarý yapýn.
1. Gerektiðinde
Yazýlým yayýmcýlarý yazýlýmlarýnýzla ilgili bir düzeltme eki çýkardýðýnda, bundan haberdar edilmeniz için kaydolun. (Bkz.: Yazýlýmýnýzýn sürekli olarak güncel kalmasýný saðlayýn denetim listesi.)
*Yeni yazýlýmlarý kaydettirin. Yazýlým yayýmcýlarý herhangi bir düzeltme eki ve güncelleme çýkardýklarýnda sizi haberdar ederler. Sunduklarý diðer hizmetleri de alabilir veya reddedebilirsiniz.
*Ücretsiz Microsoft® Windows® Önemli Güncelleme Bildirimleri almak için kayýt yaptýrýn. Windows Güncelleme sitesini ziyaret edin.
*Ücretsiz Microsoft ürün güvenliði bültenlerine abone olun. Deneyimli bir bilgisayar kullanýcýsý iseniz ve Microsoft ürünlerinin güvenliði konusunda bültenler gönderilmesini istiyorsanýz, ücretsiz Microsoft Güvenlik Bildirim Hizmeti'ne abone olun.
*Yazýlým güncellemelerini zaman kaybetmeden yükleyin.
2. Haftada bir
Aþaðýdaki görevleri yerine getirmek için haftada bir gün belirleyin:
*Dosyalarýnýzýn yedeðini alýn ve bilgisayarýnýzdan ayrý bir yerde saklayýn. Sýk sýk yedek almanýn yararý vardýr. Yanlýþlýkla bir dosyanýn silinmesine, donaným hatalarýna, bilgisayar saldýrganlarýnýn ve zarar veren yazýlýmlarýn etkilerine karþý korunma saðlar.
*Daha güçlü saldýrýlar ise sabit diskinize zarar verebilir, virüs bulaþtýrabilir ve önemli kiþisel bilgilerinizi kaybetmenize yol açabilir. Verilerinizin haftada bir yedeðini alýrsanýz, önemli dosyalarýnýzý, bilgisayar ayarlarýnýzý ve sevdiklerinizin, önemli olaylarýn fotoðraflarý gibi bir daha bulamayacaðýnýz önemli sayýsal ortamlarýnýzý kaybedebilirsiniz.
Deðerli sayýsal ortamlarýnýzý depolamak için ayrý bir depolama aygýtý (taþýnabilir, harici sürücü donanýmý ve/veya bir CD oluþturucu vb.) satýn alýn ve þu adýmlarý uygulayýn:
*Yeni yazýlým programlarýný ve güncellemeleri yüklemeden önce verilerinizin yedeðini mutlaka alýn.
*Diskin zarar görmesi veya virüs bulaþmasý tehlikesine karþý en az iki adet depolama diskini dönüþümlü olarak kullanýn. Etiketin üzerine yedekleme tarihini yazýn.
*Yedekleme iþleminden sonra, yedeklediðiniz diskin okunabilir olup olmadýðýna bakýn.
*Yedeklediðiniz diskleri bilgisayarýnýzdan ayrý bir yerde saklayýn. Diskte, kaybettiðiniz anda bir daha bulamayacaðýnýz türden bir içerik varsa, yanmaz bir kutuda veya güvenli baþka bir kutuda saklayýn. Microsoft Windows için tasarlanmýþ depolama donanýmlarý ve araçlarý hakkýnda bilgi için, Windows Kataloðu'na göz atýn. Windows XP'den en iyi verimi alabilmeniz için Windows Ýçin Tasarlanmýþtýr amblemi'ni taþýyan ürünleri tercih edin.
*Dosyalarýnýzý virüse karþý koruma yazýlýmýnýza inceletin. Koruma yazýlýmýnýzý haftada bir tarama yapacak biçimde ayarlayýn. Yazýlým; veri dosyalarýný, yürütülebilir dosyalarý ve sistem dosyalarýný inceler. Herhangi bir virüs bulunursa, koruma yazýlýmý ya bunu dosyadan kaldýrarak dosyayý temizleyecek, ya da bunu yapamýyorsa dosyanýn kullanýlmasýný önlemek için sistemden tecrit edecektir. Virüs temizleme konusunda daha fazla bilgi için, koruma yazýlýmýnýzý aldýðýnýz satýcýnýn Web sitesini ziyaret edin.
*Sýk sýk yazýlým ve virüs kayýt dosyasý güncellemelerinin olup olmadýðýný araþtýrýn. Otomatik güncelleme veya bildirim hizmetinden yararlanmadýðýnýz diðer yazýlým programlarý için, ilgili yazýlým yayýmcýlarýnýn Web sitelerini ziyaret edin. (Bkz.: Virüse Karþý Koruma Yazýlýmlarý Kullanýn denetim listesi ve Yazýlýmýnýzýn Sürekli Olarak Güncel Kalmasýný Saðlayýn denetim listesi.)
3. Altý ayda bir
Evinizde yaptýðýnýz ilkbahar ve sonbahar temizlikleri gibi, þimdi de yapýlacaklar listenize bilgisayar temizliðini ekleyin:
*Parolalarýnýzý deðiþtirin. Devamlý ayný parolanýn kullanýlmasý baþkalarýnýn parolanýzý öðrenebilme olasýlýðýný arttýracaktýr. (Bkz.: Güçlü Parolalar Oluþturun.)
*Virüse karþý koruma aboneliðinizin geçerli olup olmadýðýna bakýn. Bunu bir otomobil sigortasý gibi düþünebilirsiniz. Zamanýný geçirmeyin.
*Durumunuzu yeniden gözden geçirin. Bilgisayarýnýzý kimin kullandýðýna, nasýl kullandýðýna veya Internet sistemindeki yeni tehditlere baðlý olarak, güvenlik ve gizlilik konusunda yeni önlemler almanýz gerekebilir. (Bkz.: Maruz Kalabileceðiniz Tehlikeleri Belirleyin denetim listesi ve Ayarlarýnýzý Gözden Geçirin denetim listesi.)
4. Devamlý hatýrlama
Bu görevleri yerine getirmeyi hatýrlamanýza yardýmcý olmak üzere uygulayabileceðiniz birkaç adým vardýr:
*Gerektiðinde kolayca eriþebilmeniz için bu Web sayfasýný Sýk Kullanýlanlar listenize ekleyin. Yapmanýz gereken, ekraný sað týklayýp, sayfayý bir Sýk Kullanýlan öðesi olarak kaydetmektir.
*Bu belgeyi bir dosyaya kaydedin ve bir yazýcýdan dosyanýn çýktýsýný alýn. Bu basit ancak etkili teknik çoðu insanýn iþine yaramaktadýr. Yazýcýdan çýktýsýný aldýktan sonra bilgisayarýnýzýn yanýna, görebileceðiniz bir yere asýn. Not: Yazdýrmadan önce, görevleri uygulamak istediðiniz tarihleri de ekleyin.
*Masaüstünde bu sayfanýn kýsayolunu oluþturun. Ýþlerinizi planlamada ve yapmanýz gerekenleri hatýrlamak için masaüstünüzü kullanýyorsanýz, bu etkili bir yoldur. Yapmanýz gereken yalnýzca sað týklatmak ve bir kýsayol oluþturmaktýr.
*Size hatýrlatmasý için Microsoft Outlook® Görev iþlevini kullanýn. Yapýlacak þeyleri planlamada Outlook'u düzenli olarak kullanýyorsanýz, önerilen bakým denetim listesini kullanýmýnýza en uygun hale getirmek için iyi bir yöntemdir. Haftalýk, aylýk ve altý aylýk görevleri gerçekleþtirmeyi istediðiniz tarihleri seçin ve kaydedin.
Uzmanlar, olumlu alýþkanlýklar kazanmanýn en önemli kýsmýnýn yeni görevlerin yapýlacaðýný "alýþkanlýk haline gelene kadar" kendimize hatýrlatmak olduðunu söylerler.
Saygýlar.
|