Maksimum hýza ulaþmak için öncelikle Windows'un yüklü olduðu disk bölümünü temizlemeli ve fiziksel okuma hatalarýndan arýndýrmalýsýnýz. Sonrasýnda ise bu optimum halini yedeklemelisiniz. Eðer bunu da yaptýysanýz Windows'u kiþisel dosyalarýnýzdan ayýrýn ve veri çöplerini farklý bir alana taþýyýn. Eðer bunlarý yaparken bir þeyler ters giderse aldýðýnýz yedeðe hemen geri dönebilirsiniz. Yedekleme sinir bozucu bir iþ olduðu için bunu nasýl otomatiðe baðlayabileceðinizi de öðreneceksiniz. Bir kere yaptýktan sonra PC, sistem bölümünü kendi kendine yedekleyecek ve sabit diski sürekli güvence altýnda tutacak.
Daha fazla hýz: Frenleyici yýðýnlarý silmek
Veri çöplüðü ve okuma hatalarý diski yavaþlatýr; sonuç olarak Windows da yavaþlar. Birkaç hamle ile gereksiz veri yýðýnlarýný silebilir ve sonrasýnda sürücünüzü yüksek verimlilik ile kullanabilirsiniz.
Sabit diski temizleme
Öncelikle HDCleaner yazýlýmýný (Almanca) indirin. Program açýldýktan sonra otomatikman bir sistem geri yükleme noktasý oluþturur. Sistem bölümünü seçip "Festplatte durchsuchen" butonuna týklayýn. Gereksiz verilerden kurtulmak için "Weiter | Nicht in den Papierkorb löschen" girdisini seçin ve "Backup der Dateien als ZIP" seçeneðini pasif hale getirin. Bu þekilde çöpler gerçek anlamda silinir; çöp kutusuna gönderilmez veya ZIP arþivi olarak taþýnmaz. Temizleme bittiðinde sað yukarýdaki "Gehe zu" kýsmýna týklayýn ve sonrasýnda "Dateiduplikate suchen" i (çift dosyalar için) seçin. Sonrasýnda sistem bölümü temizlenmeye baþlar. Bu modda sadece tehlikesiz multimedya dosyalarý silinir. Eðer "Überflüssige DLL-Dateien" (gereksi DLL dosyalarý) ve "Verwaiste Verknüpfungen" (bozuk kýsayollar) bölümlerini de arkanýzda býraktýysanýz "Clean Center" üzerinden uygulamalarý ve kayýt defterini temizleyebilirsiniz.
Sabit diski tamir etmek
Sabit disk sektörlerindeki fiziksel hatalarý Windows aracý olan "Scandisk" ile bulabilirsiniz. Aracý çalýþtýrmak için Bilgisayar'a girin ve sistem bölümünün üzerine sað týklayýp Özellikler'e seçin. "Araçlar" sekmesinde "Hata Denetimi" kýsmýna gelin ve "Þimdi denetle" tuþuna basýn. Çýkan diyalogda "Dosya sistemi hatalarýný otomatik olarak düzelt |Bozuk bölümleri bulup düzeltmeye çalýþ" kutucuklarýnýn yanýna tik atýn ve onaylayýn. Ýþlemin yapýlmasý için sistemin yeniden baþlatýlmasý gerekecektir. Hatalar giderildikten sonra bir sonraki adýma geçip Windows bölümünün ikinci bir diske yedekleyebilirsiniz.
Sabit diskleri kurcalamak tamamen tehlikesiz deðil. Bu yüzden acil durumda geri yükleme yapmak için sistem bölümlerini yedekleyin. Bunu nasýl yapacaðýnýz ise Windows bölümünün büyüklüðüne baðlý
25 GB'a kadar
Küçük ve orta büyüklükte bölümler için Microsoft internet ortamýnda 25 GB'lýk parola korumalý bir depolama alaný sunuyor. Hizmeti kullanmak için bir Windows-Live ID'sine ihtiyacýnýz var. Bununla giriþ yaptýktan sonra dosya yüklemeye baþlayabilirsiniz. Fakat bir sýnýrlama var: Dosya büyüklüðü 50 MB'ý aþamaz. Çözüm: Cobian Backup yazýlýmý. Programý açýn ve ilk yedeðinizi oluþtururken "Compression" kýsmýnda "No Compression" metodunu seçin.
Aldýðýnýz yedeði Windows Explorer aracýlýðýyla bulun. Ücretsiz arþivleme aracý 7-Zip ile yedeði istenilen parçalara bölebilirsiniz. Yedeðiniz üzerine sað týklayarak 7-Zip'e eriþebilirsiniz. Açýlan pencerede arþiv formatý olarak "Zip"i seçin ve "Split files" kýsmýna "52428800" deðerini verin. Bunu yaptýðýnýzda yedeðiniz SkyDrive uyumlu parçalara bölünecektir. Internet Explorer ve "Windows Live Karþýya Yükleme Aracý" (Windows Live Suite 3 ile beraber geliyor) kullandýðýnýzda bir kerede sadece beþ dosya yollayabilme engelini de aþabilirsiniz. Yükleme iþleminin ne kadar süreceði ise internet baðlantý hýzýnýzla orantýlý olacaktýr. En iyisi yükleme iþini gece baþlatmanýz olacaktýr.
Daha büyük disk bölümleri için
Daha büyük disk bölümleri için farklý bir depolama birimi uygun olacaktýr. Yedek almak için yine Cobian Backup'ý kullanabilirsiniz. Tabi kullanacaðýnýz diskin, yedeðinizi kapsayacak büyüklükte olmasýna dikkat edin.
Zayýf bir XP veya Vista, zamanla þiþmeye uðramýþ halinden daha hýzlý çalýþýr. Böylece bir sonraki adýmýmýz belli oldu: Üç adet disk bölümü oluþturarak kiþisel dosyalarýnýzý ve sürekli artan çöpünüzü Windows'tan ayýrýn.
Bunu nasýl yapacaðýnýz ise sabit disk durumuna baðlýdýr. Eðer yeterli boþ alan varsa mevcut altyapýyý deðiþtirebilirsiniz.
Sabit diski bölümlendirmek
Easeus Partition Manager yazýlýmýný kurun ve baþlatýn. Þimdi sabit disk daðýlýmýnýzý görebilirsiniz. Birçok kullanýcý içinde iþletim sisteminin bulunduðu birincil "C:\" bölümüne sahiptir. Eðer ikinci bir Windows veya Linux kullanýyorsanýz bunlar farklý bir birincil bölümde depolanýyordur. Buna ek olarak bir "Geniþletilmiþ Bölüm" vardýr. Geniþletilmiþ bir bölüm içinde 24 adet mantýksal bölüm barýndýrýlabilir ve bunlarýn hepsinin kendine has bir sürücü harfi olur.
Sabit disk bölümlerinizi þu þekilde oluþturun: XP ve programlar için 50 GB, çöp için 10 GB. Geri kalan sabit diskinizi dokümanlar, videolar, müzikler ve diðerleri için kullanabilirsiniz. Çift iþletim sistemi kullanacaksanýz ayrý bir birincil bölüm daha oluþturmanýz gerekiyor; mesela Vista ve programlar için 80 GB daha ayýrmak gerekebilir. Linux ise istisnai bir duru oluþturuyor. Takas dosyasýný (Swamp) kendine has bir birincil bölümde depolamak istediði için daha fazla yere ihtiyaç duyuyor.
Mevcut Windows bölümünü büyütmek veya küçültmek için bunu seçin ve "Resize/Move" seçeneðine týklayýn. Açýlan sihirbaz sizi sonraki adýmlarda yönlendirecektir.
Yeni bölüm oluþturmak için yýldýz ile iþaretlenmiþ girdiyi (Unallocated) seçin ve "Create" tuþuna basýn. Devamýnda çýkan diyalogda bir sürücü harfi seçin sonrasýnda disk boyutunu ve dosya sistemini belirleyin. Þu saatten sonra NTFS'nin aþaðýsýnda bir dosya sistemi tavsiye etmiyoruz fakat çok eski bir iþletim sistemi (Windows 98 ve öncesi) kullanacaksanýz veya PlayStation 3 gibi özel bir donanýmýn bu diske eriþmesini istiyorsanýz "FAT32"den baþka bir seçeneðiniz yok.
Windows'u inceltmek
Bölümlerinizi oluþturduktan sonra öncelikle kiþisel dosyalarýnýzý farklý bir yere aktarmalýsýnýz. Örneðin "Kiþisel Klasörleri" (Belgeler, Videolar, Resimler vs.) taþýmak için baþlat menüsüne girin ve istediðiniz kiþisel klasörün üzerine sað týklayýn. Özelliklere girdikten sonra "Konum" sekmesine geçin ve istediðiniz disk bölümünü veya klasörü seçin. Windows dosya taþýma iþlemine hemen baþlar.
Bu þekilde takas dosyasýný ve sinir bozucu veri çöplüðünü de sistem bölümünden ayýrabilirsiniz. Çöplük olarak kullanacaðýnýz disk bölümü üzerinde "Temp" isminde yeni bir klasör oluþturun. Sonrasýnda Bilgisayar ikonuna sað týklayýn ve Özellikler'e girin. "Geliþmiþ" sekmesindeki "Ortam deðiþkenleri" tuþuna basýn. Burada kullanýcý deðiþkenlerindeki "Temp" ve "Tmp" nin yanýnda sistem deðiþkenlerindeki "Temp" ve "Tmp" yi de bir önceki adýmda oluþturduðumuz klasöre yönlendirin. OK tuþu ile onayladýktan sonra yine Sistem Özellikleri penceresinde "Geliþmiþ | Performans" yolunu takip edin. Ayarlar tuþuna bastýktan sonra çýkan pencerede takas dosyasýný taþýmak için yine "Geliþmiþ" sekmesine geçin ve "Deðiþtir" tuþuna basýn. Sonrasýnda "Özel boyut" girdisine týklayýp her iki kutuya da "1024" MB deðerini yazýn. Çoðu durumda bu miktar yeterli olur. Bundan sonra çöplük olarak kullandýðýnýz disk bölümünü formatladýðýnýzda otomatikman tüm gereksiz dosyalardan kurtulmuþ olacaksýnýz.
Dual-Boot istisnasý
Eðer XP ve Vista'yý beraber tek bir diskte kullanýyorsanýz XP sistem açýlýþý sýrasýnda Vista'nýn oluþturduðu sistem geri yükleme noktalarýný silebilir. Sebep: Vista önyükleme yöneticisindeki bir bug sebebiyle her iki birincil bölüm de birbirini "görebilir" ve birbirine saldýrabilir. Paragon firmasý, Partition Manager uygulamasýnýn içine bu sorunu çözebilecek, kendine özgü bir önyükleme yöneticisi eklemiþtir. Ne yazýk ki, program "aþýrý derecede" iyi çalýþmaktadýr: PC açýlýþýndan sonra iki iþletim sistemi öyle iyi saklanýr ki, önyükleme yöneticisinin kendisi bile bunlarý bulamaz. Doðal olarak sadece o an aktif olan bölümdeki iþletim sistemi baþlatýlýr. Partition Manager uygulamasýný iþletim sistemi bulunan her bölüme ayrý ayrý kurma fikri ise bizi hiç tatmin etmedi. Sonuçta depolama alaný çok daha deðerli. Bu yüzden tavsiyemiz: Paragon'un önyükleme yöneticisinden vazgeçin ve alternatif WWBMU'yu kullanýn.
Daha fazla konfor: Otomatik pilotu devreye sokun
Düzenli bir sabit disk bölümlemesi ve çöp çýkartma iþleminden sonra Windows'unuz mükemmel bir þekilde çalýþacaktýr. Fakat hala bir eksik daha var: Yedekleme.
Otomatik yedekleme
Paragon Drive Backup'ý çalýþtýrýn ve "Register a backup in the calender" seçeneðine týklayýn. Açýlan sihirbazda "Basic hard drive" ve Windows bölümündeki "Master Boot Record" ibaresine geçin. Diðer verilerinizi depoladýðýnýz disk bölümünü hedef olarak gösterin. Eðer verilerinizi Windows bölümünde saklýyorsanýz kesinlikle farklý bir kayýt medyasýný veya harici bir diski seçin. Zira diðer türlü Windows'unuz çöktüðünde aldýðýnýz yedek de kaybolacaktýr. Þimdi yedek dosyasýna bir isim verin ve yedekleme sýklýðýný ayarlayýn; mesela ayda bir kez ve ayýn 5. gününde. Eðer çalýþmanýz sýrasýnda hiçbir þekilde rahatsýz edilmek istemiyorsanýz uyku saatlerinizi yedekleme zamaný olarak ayarlayabilirsiniz.
Gün aþýrý yedekleme yapmak istiyorsanýz "Hot-Processing-Technologie" nin etkin olmasýna dikkat edin. Bu sayede yedekleme iþlemi arka planda yapýlýr ve rahatsýz olmazsýnýz.
Ýpucu: Eðer Paragon Drive Backup yerine baþka bir araç kullanmak istiyorsanýz Z-Cron'u otomatik pilot olarak kullanabilirsiniz. Bu durumda kullandýðýnýz yedekleme programý Z-Cron ile birleþtirebileceðiniz bir baþlangýç parametresi veya batch-dosyasý sunmalý.
Sabit diski gözetlemek
Artýk sürekli olarak diskinizi gözetlemelisiniz. HDD Health yazýlýmýný kurun. Programý açtýktan sonra "Drive Health" sekmesinde sabit diskinizin durumunu görebilirsiniz. "Excellent" deðeri en uygun deðerdir. Bunun dýþýnda çalýþma sýcaklýðýný da görebilirsiniz. Üreticiler 40-50 derece aralýðýný uygun görüyorlar. Eðer sýcaklýk daha yüksekse PC'nizin fanlarýný kontrol etmelisiniz.
Aracýn hangi deðerleri denetlediðini ise "Drive | SMART Attributes" üzerinden görebilirsiniz. Burada "Treshold" altýndaki deðerler birden çok maddede aþýlmýþsa sabit diskin ömrünün bitmesine çok az kalmýþ demektir. Program varsayýlan olarak Windows ile otomatik olarak baþlatýlýr ve böyle olmasý sizin faydanýzadýr. Eðer durumu deðiþtirmek isterseniz "File | Options" menüsünden faydalanabilirsiniz.
Eðer disk bölümleme iþlemi sýrasýnda bir þeyler ters giderse, kurtarma diski ve PC Inspector File Recovery size yardýmcý olabilir.
Evet, disk bölümleme tehlikelidir. Bu sebeple milyonlar deðerinde müþteri bilgisi kaybeden firmalar da vardýr. Doðru ön hazýrlýk ile bu tip senaryolarla yüz yüze gelmek zorunda kalmazsýnýz.
Kurtarma diski oluþturmak
En önemli aracý Paragon Partition Manager yazýlýmý "Backup" baþlýðý altýnda sunuyor. "Create bootable rescue disc" ibaresini seçin ve sihirbazýn sizi yönlendirmesine izin verin. "Typical" ayarý ile Paragon tarafýndan seçilmiþ araçlarý barýndýran bir disk elde edersiniz. "Advanced" ile PC Inspector File Recovery gibi kendinize has araçlarý da dâhil edebilirsiniz. Oluþturduðunuz imajý CD'ye basmak için harici bir araca ihtiyacýnýz yok. Partition Manager bu tip özellikleri bütünleþik olarak sunuyor.
Verilerinizi böyle kurtarýrsýnýz
Eðer olur da veri kaybý gerçekleþirse sisteminizi kurtarma CD'si ile açýn. "Boot Corrector" veya "Restore Assistent" gibi araçlarý çaðýrmak için normal modu seçin. Bu þekilde Partition Manager'ý da baþlatabilirsiniz. Eðer bu da iþe yaramazsa alternatif olarak sisteminizi "Safe Mode" seçeneðinde baþlatýn. Kullanýmý pek rahat deðildir ve sadece tek bir DOS modu sunar ama veri kurtarma iþlemi daha etkin bir þekilde gerçekleþir. Eðer yardýma ihtiyacýnýz olursa "ALT+F1" kombinasyonunu deneyin ve daha detaylý bilgi alýn.
Sabit disklerin sonu
Er ya da geç Katý Durum Diskleri (SSD) sabit diskleri piyasadan silecek.
Sabit disk sýcaklýðýný kontrol etmek gibi, burada anlatýlan birçok püf nokta yakýnda tarihe karýþacak. Zira sabit disklerin halefinde hassas motorlar ve aþýrý ýsýnma söz konusu olmayacak. Katý durum diskler verileri ayný USB belleklerde olduðu gibi Flash tabanlý yongalara kaydedecek. Bu yongalar ses üretmeden çalýþýyor ve darbelere karþý hiçbir hassasiyetleri yok. Tek dezavantaj: Fiyat ve depolama alanlarý hala kitlesel pazara uygun deðil. Ama bu da ilerde deðiþecek.
Her iki laptop'tan birinde SSD olacak
Katý durum diski kullanan ilk notebook'lar çoktan piyasaya sürüldü, Asus Eee PC de bu tip disklerle donatýldý. iSuppli analistleri sabit disk halefiyle ilgili þimdiden bir tahminde bulundu. Uzmanlara göre 2009'un sonuna kadar her iki laptoptan biri SSD ile donatýlacak. Ýþin bu raddeye gelip gelmeyeceðine ise her zaman satýþ fiyatý karar verecektir.
Saygýlar.