Turkish Yatırım Menkul Değerler tarafından hazırlanan günlük bültende piyasalarda dengelerin değiştiği ve yatırım araçlarında önceliklerin yer değiştirdiği belirtildi.

"Daha Çoook Ayrışacağız" başlığıyla hazırlanan bültende şu değerlendirme yapıldı;

"2008’de 'in' olanlar 2009’da 'out' olacak. 2008’de Euro "in", dolar "Out" idi. 2009’un modası dolar olacak. ABD faiz artıracak, Euro Bölgesi faiz indirecek.

2008’de FED’e faiz indirimi baskısı yapmak modaydı, 2009’da ECB’ye faiz indirimi baskısı yapmak moda olacak.

2008’de en önemli risk enflasyondu. 2009’da enflasyon "out", global ekonomik daralma "in" olacak.

Enerji, emtia ve kıymetli metaller 2008 yılında "in" iken, 2009 yılında "out" olacak. 2009 yılında bu tür makro değişimler, global ölçekte en küçük ekonomik birimlere ve yatırım araçlarına kadar yansıyacak.

Şu anda yaşananlar aslında 2009 yılında beklediğimiz fiyatlamanın, bugünden fiyatlanmasıdır. 2009’un fiyatlandırması Temmuz’un ortasında yaşanmıştır. Geçen hafta yaşanan fiyatlandırmalar ise doruğa çıkmıştır. Geçen hafta 2008’in en güvenilir limanları yerle bir olmuştur. 2008’de gözde olan ülke, yatırım aracı, sektör ve hatta şirket bazında tüm güvenli limanlar düşmüştür. Emtia üreticilerine sektör bazında haftalık baktığımızda, Dow Jones Çelik Sektörü yüzde 13.22, Dow Jones Altın ve Gümüş Sektörü yüzde 13.12, NYSE Enerji Sektörü yüzde 8.46 ve CBOE Petrol İndeksi yüzde 7.38 düşüş gözlemledik. 

2008’in güvenli limanı olan sektör ve şirketlerin ne hale düştüğü ortadır. Şimdi borsalar bazında dikkat çekebilecek olanların geçen hafta performanslarına bakalım.

Norveç yüzde 13.9, Rusya yüzde 11.12, Güney Afrika yüzde 8,25, Çin yüzde 8.13, MSCI G.O.Ü Avrupa yüzde 7.55, İngiltere yüzde 7.02, Brezilya yüzde 6.72, MSCI G.O.Ü yüzde 6.66, Macaristan yüzde 6.63, Japonya yüzde 6.58, Fransa yüzde 6.38, Honkong yüzde 6.33, Nasdaq yüzde 5.57, Almanya yüzde 4.59 ve Dow Jones yüzde 2.8 değer kaybı yaşadı.

En fazla değer kayıpları yaşayan borsalar OPEC dışı ülkeler olurken, onları emtia üreticisi ülkeler takip etti. Bu düşüşler global büyümenin yavaşlamanın önce hammadde fiyatlarına, ardından hammadde ihraç eden ülkelere etkisini gösteriyor. ABD büyüme verilerini ele alırken, ABD’nin 2. çeyrekte yüzde 7.6 oranında ithalat kalemindeki daralmanın Asya ve Avrupa ekonomilerini zora sokacağını belirtmiştik. Nitekim hammadde ihraç eden ülkelerden sonra en fazla değer kaybeden ülkeler Asya ve Avrupa’nın en önemli borsaları olduğu görülüyor.

Hongkong, Çin, Singapur ve Jakarta gibi Asyalı gelişmekte olan ülkeler son bir senenin en düşük seviyelerini test ettiğini önemle belirtiriz. JP Morgan EMBI denen bir indeksi var. Ülkelerin dolar cinsinden borçlanma araçlarını, ABD Dolar cinsi borçlanma araçlarına oranlıyor ve bir fark buluyor. İşte bu endekste ülkenin borç risklerini karşılaştırıyorsunuz. Fennie Mea ve Freddie Mac’in el konulması dururken bunları anlatmamızın bir nedeni var. İMKB geçen hafta dünyada en az değer kaybeden 7. borsa, Avrupa’da ise en az değer kaybeden 2. borsa olmuştur. Perşembe günü 60 Milyon YTL tutarında bir yabancı satış ordinosu gelmese kuşkusuz daha üst noktalarda olabilirdi.

Gelişmekte olan ülkeler geçen hafta büyük bir çöküş yaşadı. İçlerinden Hindistan,Türkiye ve Polonya ayrıştı. Yukarıda verdiğimiz EMBI endeksinin tanımından hareketle, Temmuz ayından bu yana borç riski düşen ve yıllık bazda spreadlerinde değişim en az olan ülkelerden biri Türkiye’dir.

(Asya ve Avrupa kıtalarının üzerinde performans) YTL geçen hafta yüzde 4.5 oranında değer kaybetti. Rusya Merkez Bankası'nın geçen hafta piyasaya müdahale ettiğini varsayarsak, Brezilya Real’inin yüzde 5.24 değer kaybını eklersek ayrışmanın boyutları görülür. Türkiye ayrıştı ve ayrışmaya da devam edecek.

Bu ayrışmanın nedeni Türkiye’nin risklerinin azalması. Avrupa’da baş gösteren daralma Türkiye’nin ihracatını azaltacaktır. Fakat bizi ayrıştıran enerji-emtia-kıymetli metaller olacaktır. İlk 7 ayda Rusya’ya yaptığımız ihracatımız 4 milyar dolar, ilk 6 ayda petrol fiyatlarında yaşanan fiyat artışının bizlere faturası 4 milyar dolardır. Petrol 80 dolar olurun karşılığı, Türkiye’nin 1,5 senedir kaybettiklerini en azından ekonomik anlamda geri almasıdır. Piyasaların Temmuz ortasından bu yana olumlu ayrışması bu yüzdendir. Paulson, Fennie Mea ve Freddie Mac’e el koyuyor ve bu hafta yine hareketli geçeceğe benziyor. Haftalık Bülten yorum kısmında hafta sonu müdahalesi ve olası etkileri bulabilirsiniz."