GIDA RAPORU-EKMEK VE UN KOMÝSYONU'NUN, EKMEKTE KANSER VE ALLERJÝ RÝSKÝ OLUÞTURAN BEYAZLATICI KÝMYASALLAR OLAN "E924 POTASYUM BROMAT" ve "E928 BENZOÝL PEROKSÝT"ÝN KULLANILMASINDAKÝ ARKA PLâN RAPORU
Ekmeklik un imalatýnda kullanýlan buðdaylar genellikle sert veya yarý sert buðdaylardýr. Bu buðdaylar son yýllarda özellikle ya ithal tohum ekilerek, ya da ithal tohumla elde edilen buðdayýn kalitelisinden tohumluk diye ayrýlarak ekilir.
Ýthal tohumculukta ciddi kontrol olmadýðý için ticari olarak yapýlan ithal tohumlar Türkiye'de buðday kalitesini önemli ölçüde etkilemiþtir. Bir de süne ile mcadelenin yetersiz oluþundan ötürü, buðday rekoltesi iyi olduðu yýllarda bile Türkiye buðday ithal eder duruma gelmiþtir.
Kaliteli buðdayýn fiyatý aralýk 2004 itibariyle 430 000.-TL /kg'dýr. Kaliteli un elde etmek için kaliteli buðday þart, ancak bu olaya ticari açýdan bakan bazý firmalar (çok ciddi firmalar bunun dýþýndadýr) 300 000.-TL/kg fiyattan aldýklarý kalitesiz buðdaydan imal ettiði unu deðerlendirebilmek için una katký ilave etmektedir. Bu katkýnýn zararlý olup olmadýðý onun için önemli deðildir. Ayrýca fýrýncýlar da her ne kadar kullanmýyoruz diyorlarsa da, birçok maddenin karýþýmý olan ekmek ve pasta katkýlarýný kullanmaktadýrlar.
Bunun ne imalat safhasýnda kontrolu, ne de imalattan sonra araþtýrmasý yapýlýyor. Kaliteli buðdaydan, kaliteli un imal ettiðiniz zaman unun çuvalý fiyatý % 25 daha pahallýdýr. Ticari olarak fýrýncý da ucuz undan ekmek yapýp satmak ister haklý olarak, çünkü ekmek fiyatý ayný.
Burada en büyük yanlýþ; ekmek fiyatýnýn tip 550 una göre belirlenmesi. Kanaatimizce, ekmek tip 650-750 undan yapýlmalý ve ekmek içinde bir miktar saðlýklý olan kepek her zaman bulunmalý.
Diðer ekmekleri imalattan kaldýrmakta fayda var. Özellikle beyaz ekmek tercih edecek vatandaþý eðitmek lazým ki ekmeðin beyazýnýn, hem katkýlardan dolayý, hem de üç beyaz zehir (un, tuz, þeker)den birisi olduðu bilincine gelsin. Ancak, tüketicilerin pek çoðu saðlýklý beslenme açýsýndan týp uzmanlarýnca kesinlikle önerilmeyen beyaz undan üretilen beyaz ekmeði bilinçsizce talep etmektedir. Bu sebepten un tüketicileri sadece daha ucuz olan hafif sarý unlarý deðil, beyaz unlarý dahi daha da beyaz yapmak ve böylece tüketicinin ''çok beyaz ekmek'' arzusunu yerine getirmek ve az kârlý beyaz un üretimini kârlýlýða dönüþtürmek için kanserojen olduðu bilinen ve çoðu geliþmiþ ülkede yasaklanan kimyasal maddeleri kullanmaktadýrlar. Ýþte bu tezatlýk ve ticari rekabet, bilinçsiz beslenmeyle birleþince, beyazlatýcýlar kullanýlmaya baþlanýyor. Daha beyaz görünen un elde etmek için, benzoil peroksit (E928) ve potasyum bromat (E924) gibi zararlý maddeleri beyazlatýcý olarak kullanýyorlar.
Beyazlatýcýlar genellikle kalitesiz buðdaydan un elde etmek için kullanýlýr. Beyazlatýcý kullanýmýnda fýrýncýlarýn direkt bir rolleri yoktur. Katký üreten ve ithal eden firmalar incelensin, eðer fatura kesiyorlarsa fýrýncýlarýn rolü olup olmadýðý ortaya çýkacaktýr. Tek sorumluluk un üreticilerindedir. Elbette tüm firmalarý ayný kefeye k****k haksýzlýk olur. Bu konuda hassas olan firmalar var. Ancak talep bilinçsiz beslenmeye alýþmýþ tüketici ve dolayýsý ile fýrýncýlardan gelmektedir. Fýrýncýlar satýn aldýklarý unda beyazlatýcý olup olmadýðýný anlamak için unu analiz ettirmek zorundadýr.
Ancak þunu unutmamak lazým ki her tüketici, maliyetinden ucuz aldýðý un ve unlu mamülleri sorgulamak zorundadýr. Fýrýncýlar çoðu zaman bunu yapmamakta, ucuzu, çoðu zaman da ucuzun ucuzunu aramaktadýrlar. Bu sebeple beyazlatýcý kullanarak halkýmýzý zehirleyen BAZI un üreticileri kadar UCUZ UN ALAN BAZI FIRINCILAR da doðrudan bu aldatmacadan sorumludurlar.
BU PROBLEMÝN AÞILMASININ TEK YOLU, TOPLUMUN GENÝÞ KAPSAMLI KAMPANYALARLA UYARILARAK EÐÝTÝLMESÝ VE SAÐLIKLI OLAN KEPEKLÝ EKMEK YEME ALIÞKANLIÐININ KAZANDIRILMASIDIR. EN ÝYÝ KONTROLÖR TÜKETÝCÝDÝR.