Network (ağ) Kavramları

HUB Cihazı
HUB, en yalın ağ cihazıdır;kendisine bağlı olan sistemlere paylaşılan bir yol sunar.HUB'a bağlı tüm sistemler aynı yolu kullandığı için, aktarım yapmak isteyen bir çok bilgisayar olsa da aynı anda tek bir iletim yapılabilir; diğerleri yolun boş olmasını beklemelidir.
HUB'lar 8, 12, 16 ve 24portlu olarak üretilirler. bu portladan bir veya ikisi 100 Mbps gibi yüksek hızlı iken,diğerleri genelde 10 Mbps hızında olur.yüksek hızlı portlarda ya omurga bağlantısında ya da sunucu bilgisayar bağlantısında kullanılır.

Anahtar Cihazı (Switch)
Switch,kendisine bağlı sistemleri anahtarlamalı bir yol ortamı sunar;aynı anda birden çok iletim yapma olanağı vardır.İki bilgisayar iletişimde bulunurken, diğerleri de kendi aralarında haberleşebilirler.HUBcihazından farkı,kendisine bağlı sistemlere paylaşılan değil de anahtarlamalı bir yol sunmasıdır.Böylece yüksek başarım elde edilir.
Switch cihazları Ethernet Switch, ATM Switch gibi üretildikleri teknoloji ile anılır.
Switch'ler 8,12,16,24,36 portlu veya şaseli üretilirler.şaseli switch'lerde boş yuvalar vardır ve gereksinime göre port modüleri takılır.
Anahtar kullanılırsa aynı anda birden çok çift bilgisayar haberleşebilir.Buna atanmış yol ugulaması denir.Eğer HUB kullanılırsa, HUB'ın ortak yol felsefesinden dolayı aynı anda tek bir iletişim yapılır.

Yönlendirici (Router)
Router bir yönlendirme cihazıdır; genel olarak LAN-WAN bağlantısnda veya vLAN'lar arası bağlantılarda kullanılır. Üzerlerinde LAN ve WAN bağlantıları için ayrı ayrı portlar bulunur. Örneğin, en basitinden bir Router 1 tane LAN,1 tane (veya 2 tane) WAN portuna sahiptir. Şaseli router'lar da vardır; şase üzerindeki boş yuvalara gereksinime göre LAN ve WAN port modülleri takılır. Genelde ISP'lerde bu tür router'lar kullanılır.
Router'larda koşan ROS=Router Operating System(Yönlendirci İşletim Sistemi) önemlidir; ağda kullanılan protokol kümesini destekliyor olması gerekir. Bu amaçla TCP/IP ağlarda kullanılacak router'da IP yazılımı, Netware ağlarda da IPX yazılımı yüklü olmalıdır.

Güvenlik Duvarı (FireWall)
Güvenlik duvarı özel ağ ile İnternet arasına konan ve istenmiyen erişimleri engelleyen bir sistemdir; bununla ağ güvenliği sağlanmaya çalışılır ve erişim hakları düzenlenir. Güvenlik duvarının sistem üzerinde tam olarak etkili olabilmesi için, ağ ortamı ile İnternet arasındaki trafiğin güvenlik duvarı üzerinden geçirilmesi gerekir.
Güvenlik duvarlarının tercih edilmesi için en büyük nedenlerden biride adres dönüşüm (NAT, Network Address Translation ) özelliğidir. Sadece tek bir IP adresi ile tüm ağ kullanıcıları İnternet'e çıkabilir ve yerel ağ ortamındaki IP adresleri tamamen İnternet ortamından yalıtılmış şekilde kullanılabilir.
Güvenlik duvarı görevi gören sistemlere, virüs tehlikesini algılayacak ve bunları engelleyecek yazılımlarda yüklenebilir. Böylece e-mail veye başka şekillerde ağa gelebilecek virüs tehlikesi için koruma alınmış olunur.
Güvenlik duvarının konfigürasyonu belirli bir stratejiye göre hazırlanır; kurulmadan önce ne tür bilgilerin korunacağı , ne derecede bir güvenlik uygulanacağı ve kullanılacak güvenlik algoritmaları önceden belirlenir.
Güvenlik duvarlarında strateji için iki farklı yol vardır:
-Engelleme
Belirli hizmetler dışında tüm sistem erişiminin engellenmesi
-Serbest bırakma
Belirli hizmetler dışında tüm sistem erişiminin serbest olması
Bir güvenlik duvarı ayarları yapılırken, temelde bu iki yöntemden
biri seçilir;hangisinin seçileceği uygulamaya dayanılarak belirlenir.

Modem Cihazı
Modem cihazı, analog hatlar üzerinden sayısal veri aktarımı yapılmasını sağlayan bir uzak bağlantı ağ cihazıdır.Bir PC'nin telefon hattı üzerinden merkezi bir yere bağlanması için de kullanılır, bir LAN'ın analog bir hat üzerinden WAN bağlantısının yapılmasında da kullanılır.
Ev'lerden yapılan Internet bağlantılarında kullanılan modemler, telefon şebekesinin sağladığı ortamdan 33.6 Kbps oranlarında band genişliği sunarlar.Ancak ADSL şebeke çok daha yüksek hızlara imkan vermektedir. Bir ADLS modem 2Mbps alış, 64 Kbps veriş hızında iletişim ortamı sunabilmektedir.
Komple bir LAN'ın WAN bağlantısında analog hat (ortam) kullanılıyorsa, hat ile router arasında bir modem yerleştirilmelidir.Ancak burada kullanılan modemler, temelband (baseband)modemlerdir ve band genişliği analog hattı destekleyecek hızda olmalıdır.Örneğin 2Mbps'lik analog kiralık hat için 2 Mbps hızını destekleyen temelband modeme gereksinim vardır.Yukarıda bir modemin önden ve arkadan görünüşü görülmektedir.Ön panelde, modem o andaki çalışma modunu gösteren durum ışıkları; arka panelde ise bağlantı portları vardır.

Erişim Sunucu (Acess Server)
Erişim sunucu, LAN'lar uzak bağlantıların gerçekleştirilmesi için kullanılır; iki nokta arasında bir iletişim kanalı oluşturulur.Çevrim-içi bağlantı ile yapılan Internet erişimlerierişim sağlayıcılar üzerinden olmaktadır.
Uygulama, erişim sunucular ile yönlendiriciler birleştirilip tek şase içerisinde üretilebilmektedir.Böylece tek bir cihaz ile hem uzak erişim için gerkli ortam sunulmakta hemde yönlendirici özellikleri kazandırmaktadır.

Apple Talk Protokolu
AppleTalk, Apple firması tarafından kendi bilgisayarlarından oluşan bir ağ ortamı desteklemek üzere geliştirilmiş bir ağ protokol kümesidir.Başlangıçta sadece bir LAN içerisindeki sistemler arasında kulanılması (Apple Talk Phase 1) için düşünülen AppleTalk, daha sonraki uyarlamasında (AppleTalk Phase 2) daha büyük ağları da destekleyen özelliklere sahiptir. AppleTalk kullanıcı/sunucu tabanlı dağıtılmış ağ mimarisine sahiptir. Her kullanıcı, ağ üzerindeki sistemlerde bulunan kaynakları ortaklaşa paylaşırlar.
AppleTalk’da IP’ye karşılıkDDP (Datagram Delivery Protokol) kullanılır. DDP, uç düğümler arasında bağlantısız (connection-less) hizmeti veren bir protokoldur.
IBM SNA Protokolu
SNA (System Network Architecture), IBM tarafından (1974) geliştirilen bir ağ mimarisidir. SNA terminal ve yazıcı sistemlerin büyük ana makinalara ağ üzerinden bağlanılması için düşünülmüştür; NCP, cluster controller gibi terimler sıkça geçer. SNA, temel olarak 4 katmanlı bir yapıya sahiptir;Bunlar, Veri Bağı (Data Link-DL), Fiziksel Birim (Physical Unit-PU), Mantıksal Birim (Logical Unit-LU) ve kullanıcı (user) olarak adlandırılır.
Kulanıcı, iletişimde bulunacağı zaman Mantıksal Birim(LU) ile etkileşimde bulunur. Birçok LU türü vardır ve herbirinin kullanıcılara sunduğu hizmet türü farklıdır. Bazı LU türleri (2-4, 7) kullanıcı (terminal) ile program arasında hizmet sunarken, bazıları da (1,6.1,6.2) programlar arasındaki etkileşim hizmet sunarlar. DL katmanı, OSI’nin 1 ve 2.; PU,3; LU, 4-6 ve kullanıcı 7. katmana karşılık düşerler.

Yola Erişim: CSMA/CD, Ethernet’te yola erşim yöntemidir; bu yöntemin bir düğüm veri aktarmadan önce yolu dinler, eğer yol, o anda diğer düğümler tarafından veri aktarmak için kullanılıyorsa, yolda bir taşıyıcı (carrier) olduğunu sezer ve kendi verisini yola çıkarmaz, bir süre bekler. Eğer bir düğüm o anda yolda taşıyıcı olduğunu sezdiği halde,
yola versini çıkarırsa çatışma (collision) oluşur; veri aktarımı gerçeklenmez. Çatışmanın çok olması ağ başarımını düşürür.

Token Ring (Jetonlu Halka)
Jetonlu Halkada (IBM tarafından geliştirildi.1970) düğümler birbirlerine halka şeklinde bağlanırlar. Aktarım hızı olarak 4,16, 100 Mbps olan üç uygulaması vardır.Düğümlerin birbirlerine halka biçiminde bağlanmasından dolayı, her düğüm fiziksel olarak komşu 2 düğüme bağlıdır.
Jetonlu Halka ağının kurulması MAU (Multistation Access Unit) olarak adlandırılan ve üzerinde uç sistemlerin bağlanması için birden çok Token Ring portu olan cihazlar kullanılır. Ağı oluşturan MAU cihazlarına bağlanacak cihazlar üzerinde hızına göre 4, 16, 100 Mbps hızında Token Ring NIC’ler olmalıdır; bunlar adaptör kablolarla MAU’ya bağlanır.
Jetonlu Halkada , biri veri aktarımı, diğeri jeton aktarımı için iki tür çerçeve kullanılır. Veri çerçevesi, bir düğümden diğerine bilgi aktarılan çerçevedir; Jeton çerçevesi ise, halkaya veri çerçevesi çıkarmak isteyen düğüme o hakkı vermeyi sağlayan özel bir kısa çerçevedir. Çerçeve başlığı içindeki bir bit, çerçevenin hangisi olduğunu ayırt etmeye yarar.