4 GB ya da daha fazla RAM varsa Windows, otomatik olarak PAE'yi aktifleştirmiyor mu?
Öncelikle PAE'nin ne olduğundan bahsedelim. Açılımı "Fiziksel Adres Uzantısı" (Physical Address Extension) olan PAE, bazı x86 ve x86-x64 işlemcilerde bulunan ve 32-Bit sistemlerde 4 GB üstü RAM kullanımına olanak sağlayan bir özelliktir. Yazılım olarak Windows'ta bunun karşılığı "Adress Windowing Extensions"dır ve komut yardımıyla 32-bit versiyonlarda aktif hâle getirilebilir ancak PAE özelliği Windows'un sadece server sürümlerinde verimli olarak kullanılmaktadır. Kullanıcı versiyonlarında (Windows XP ,Windows Vista ve Windows 7) ise DEP (Veri Yürütme Engellemesi) ve birkaç işlem için kullanılır.
Bu özelliğin hafızayla ilgili kısmı aynı adresin birden fazla yerde kullanılmasını sağlar. Bunu posta adresinize ek bir tarif bilgisi (site adı, daire, caminin yanı, 100 metre ilerde solda vb.) eklemek gibi düşünebilirsiniz. Bu eklemeyle işletim sistemi Tablo A'daki 1234567890 ile Tablo B'deki 1234567890 aynı olmadığını algılar. Ancak bu şekilde çalışabilmesi için programların ve sürücülerin buna uygun olması gerekir. Eğer postacı sadece "1234567890" adresine bakar ve ek adres bilgilerini kontrol etmezse mektubu yanlış yere gönderebilir. İşte PAE adreslere eklemeler yaparak "1234567890"un ayrı yerlerde kullanılabilmesini sağlar. Eğer program, hafızaki nümerik adresler ve mesajların yanında birden fazla tabloya da bakması için ayarlanmamışsa çoğunlukla hafızadaki yanlış bir yere erişecektir. Windows'da da bu duruma Memory Access Violation (Bellek Erişim İhlali) deniliyor, yani herkesin bildiği adıyla meşhur: "Mavi ekran hatası"
PAE'yi aktifleştirmek 32-Bit sistemlerde tam olarak 4GB ve üzeri RAM desteği sağlamaz. Özel olarak her programında bu desteği vermesi gerekir. Bu yüzden çok çeşitli programlarda sık sık hatalarla karşılaşmak olasıdır. Programların numara, versiyon ve tip olarak sıkı kontrol altında tutulduğu server ortamlarında bu özellikten faydalanmak mümkün olmaktadır.
Yani işin özü bu özellik günlük kullanıcılar için pratik ve kullanışlı olmadığı için 4 GB ve üstü RAM miktarlarından faydalanmak isteniyorsa 64-bit işlemcileri destekleyen işletim sistemleri kullanmak en doğrusudur.
Aşağıdaki tabloda Windows'un desteklediği fiziksel hafıza değerlerini bulabilirsiniz.
Versiyon |
Desteklenen Maksimum Ram Miktarı |
Windows 2000 Professional, Server |
4 |
Windows XP Starter |
4 |
Windows XP Professional (32-bit) |
4 |
Windows XP Professional (64-bit) |
32 |
Windows Server 2003 Standard, Small Business/Home, Storage |
4 |
Windows Server 2003 Enterprise Storage |
8 |
Windows Server 2003 Enterprise |
32 |
Windows Server 2003 Enterprise R2/SP1, Datacenter |
64 |
Windows Server 2003 Datacenter R2 |
128 |
Windows Vista Home Basic, Home Premium, Business, Ultimate, Enterprise |
4 |
Windows Vista Home Basic (64-bit) |
8 |
Windows Vista Home Premium (64-bit) |
16 |
Windows Vista Business, Enterprise, Ultimate (64-bit) |
128 |
Windows Server 2008 Standard, Web |
4 |
Windows Server 2008 Enterprise, Datacenter |
64 |
Windows 7 Home Basic, Home Premium, Professional, Enterprise, Ultimate (32-bit) |
4 |
Windows 7 Home Basic (64-bit) |
8 |
Windows 7 Home Premium (64-bit) |
16 |
Windows 7 Professional, Enterprise, Ultimate (64-bit) |
192 |